BUCA KÜRTAJ / ACISIZ-GÜVENLİ
TEL: O541 998 34 34
Kürtaj bir doğum kontrol yöntemi değildir. Çeşitli nedenlerle eğer çocuk doğurmak-gebelik için uygun zamanda olmadığınızı düşünüyorsanız öncelikle modern aile planlaması yöntemlerinden birini kullanın. Kondom, doğum kontrol hapı, spiral takılması başlıca yöntemlerdir. İstenen çocuk sayısına ulaştığınızı düşünüyorsanız doktorunuzun onayıyla tüplerinizi bağlatabilirsiniz. Takvim yöntemi , geri çekme veya ilişki sonrası vajinal yıkamanın kesinlikle güvenilir yöntemler olmadığını bilmelisiniz
Her şeye rağmen gebelik oluştuysa bunu gerçekten istemediğinizden emin olmalısınız. Kürtaj sonrası pişmanlık yaşayabileceğinizi göz önünde bulundurarak karar verin. KÜRTAJ KARARINIZI BİR DAHA GÖZDEN GEÇİRİN.
Kesinlikle kürtaj olmaya karar verdiyseniz bunu Kadın Doğum hekiminin kontrolünde steril koşulları sağlayan bir klinikte olun. Her ne kadar karmaşık bir işlem olmasa da uygun olmayan koşullarda yapılan bir kürtaj bütün ömrünüz boyunca size sorun oluşturabilir
Kliniğimizde hasta mahremiyetine katı kurallarla özen gösterilir. Hasta bilgileri hiçbir şekilde üçüncü kişi veya kurumlarla paylaşılmaz.
Kliniğimizde il dışından gelen hastalarımıza öncelik tanınmaktadır. Sorularınız ve sıra önceliği için telefondan bilgi alabilirsiniz. Yoğunluk nedeniyle cevap verilemediği durumlarda kısa mesaj veya whatsapp yoluyla ulaşabilirsiniz veya iletişim kısmından mail atabilirsiniz.
İŞLEM HAKKINDA:
- İŞLEM BİLGİLERİ KESİNLİKLE GİZLİ KALIR. KESİNLİKLE ÜÇÜNCÜ KİŞİ VE KURUMLARLA PAYLAŞILMAZ.
- DİPOSİBLE MALZEME (KANÜL) KULLANILIR. BASKA HASTALARDA KULLANILAN KANÜLLER İLE KÜRTAJ YAPILMAZ.
- SADECE VAKUM YÖNTEMİ İLE KÜRETAJ YAPILIR. METAL BİR CİHAZ VEYA ALET KULLANMIYORUZ.
- KÜRTAJ İŞLEMİ SON DERECE GÜVENLİ BİR ŞEKİLDE YAPILIR. DAHA SONRA GEBE KALMAK İSTEDİĞİNİZDE SORUN YAŞAMZSINIZ.
- KÜRTAJ İŞLEMİ HASTANE ORTAMINDA TAMAMEN STERİL ŞARTLARDA YAPILIR.
KÜRTAJ UYGUNSUZ KOŞULLARDA YAPILIRSA NELER OLABİLİR?
RAHİM DELİNMESİ
CİDDİ YUMURTALIK YADA KARIN İÇİ ENFEKSİYON
ÖMÜR BOYU SÜRECEK RAHİM YAPIŞIKLIĞI
ÖMÜR BOYU SÜRECEK ADET GÖRMEME PROBLEMİ (ASCHERMAN SENDROMU)
RAHİM AĞZI YIRTIKLARI
KALICI KISIRLIK
Bu problemlerin olmaması için sadece işlem konusunda yetenek- tecrübe olması yetmez. Ultrasonografi ile doğru rahim açısı tespiti, işlem sonrası ultrason ile doğru rahim iç kısmı ölçümü, doğru kürtaj zamanlama kararı vermek de gereklidir. Ayrıca kürtaj sonrası doğru ilaç seçimi de çok önemlidir.
Kliniğimizde il dışından gelen hastalarımıza öncelik tanınmaktadır. Sorularınız ve sıra önceliği için telefondan bilgi alabilirsiniz. Yoğunluk nedeniyle cevap verilemediği durumlarda kısa mesaj veya whatsapp yoluyla ulaşabilirsiniz veya iletişim kısmından mail atabilirsiniz.
Uzak bir ilde oturuyor olsanız bile sadece soru sormak için rahatlıkla mesaj atabilirsiniz, arayabilirsiniz, ortalama fiyat bilgisi alabilirsiniz. Lütfen çekinmeyin. TEL: O541 998 34 34
Detaylı teknik konulara girmeden akla gelecek ilk soruları hızlıca cevaplayalım.
Vakumlu kürtaj
Bir çok klinik kürtaj işlemi içi vakum aspirasyon yöntemini kullanmaktadır. Vakumlu küretaj rahmin her ay çoğalıp adet kanamasıyla atılan kısmına yani endometriuma zarar vermez. Böylece rahimde yapışıklık, tekrar gebe kalmakta zorluk, rahim delinmesi, aşırı kanama , şiddetli ağrı gibi durumlar olmaz
Kanül adı verilen ve uç bölümü son derece ince olan plastik aletler kullanılır. Yumuşak plastik kanüller rahim dokusuna zarar vermez. Merkezimizde rutin uygulamada sadece vakumlu küretaj yöntemiyle işlem yapmaktayız.
Bu işlemin riskleri nelerdir?
Bütün tıbbi işlemlerde bazı riskler mevcuttur. İşleminiz iyi bir klinikte yapıldığında riskiniz sıfıra yakındır. İyi bir klinikten kastımız öncelikle iyi bir ultrasonla gebelik haftasının ve rahim yönünün belirlenmesi, kaliteli vakum sistemleri kullanılması, genel hijyendir.
Klinikte ne kadar süre kalmam gerekir?
Daha önce doğum yapmamış kişilerde rahim ağzı (serviks) sert olur. Zorlayıcı bir işlem olmaması için ilaç verilip biraz beklemek uygun olur. İşleminiz acil durumlarda birkaç dakikada yapılabilir. Rahim ağzı yapısı ve gebelik haftasına göre ilaç alıp yaklaşık bir saat beklemeniz de önerilebilir. İşlemin hazırlık kısımları hariç net süresi çoğu zaman 2-3 dakikadır.
İşime kaç günde dönebilirim?
Aynı gün işinize dönebilirsiniz.
Kürtaj sonrası ne zaman cinsel ilişkide bulunabilirim?
Kürtajdan 10 gün sonra cinsel ilişkide bulunabilirsiniz.
Aşırı ağrım olur mu?
İyi bir anesteziyle hemen hemen hiç ağrınız olmaz. Nadiren az miktarda ağrı olabilir.
Kürtaj sonrası kanama kaç gün sürer?
Kanama çoğunlukla 1-7 gün sürer. Eğer daha uzun sürerse doktorunuzla görüşüp ultrason kontrolüne gelmeniz gerekir. Vakum yöntemi en iyi yöntem olmakla beraber vakum yöntemiyle yapılan kürtaj sonrasında kanamalar daha uzun sürebilir. Eski yöntemle yani küretle temizleme yöntemiyle kanama ve parça kalması ihtimali daha azdır. Çünkü bu yöntemle rahim içi keskin uçlu metal kaşıklarla iyice temizlenir. Bu detaylı temizleme kanamanın daha az olmasını sağlar ancak ciddi riskler barındırır. Rahim zarar görebilir. Vakum yöntemiyle kanamlar biraz daha uzun sürebilir ama kesinlikle en güvenilir yöntemdir.
Kürtaj olduğum daha sonra anlaşılır mı?
Hayır sağlıklı bir işlem sonrasında ultrason veya başka yöntemlerle kürtaj olduğunuz anlaşılmaz.
Kürtaj sonrası hangi ilaçları kullanmak gerekir?
Doktorunuzun size verdiği ilaçlar temel olarak iki gruptan oluşur
1-Ağrı kesici
2-Antibiyotik (olası bir enfeksiyona karşı)
Bazen bu iki grup iacın yanına ek ilaçlar yazılabilir. Örneğin muayene sırasında belirgin vajinal akıntı izlendiyse fitil tarzında ilaçlar yazılabilir. Eğer fitil yazıldıysa kanamanız tam olarak geçince kullanmaya başlayın. Ağrınız yoksa ve doktorunuz başka bir şey söylemediyse ağrı kesici ilaç kullanmayabilirsiniz.
Daha sonraki gebeliğimi etkiler mi, sorun yaşar mıyım?
Hayır kürtaj uygun şartlarda yapıldıysa sonraki gebeliklerinizi etkilemez. Gebe kalmanıza engel olmaz. Oluşan gebelikte problem yaşamanıza neden olmaz.
Kürtaj olduğum bilgisi başkalarıyla paylaşılır mı?
Kliniklerin kendi uygulamaları vardır. Bizim kliniğimizde bilgiler kesinlikle başka kişi ya da kurumlarla paylaşılmaz.
Kliniğe gelirken neler yapmam gerekir?
Öncelikle kürtaj kararınızı iyice düşünün. Gerekirse bir yakınızla görüşün veya profesyonel destek alın, işlemi aceleye getirmeyin. Yasal işlem yapılma süresinin ülkemizde 10 hafta (ilişki tarihinden sayınca yaklaşık (56 gün) olduğunu biliniz. Bu süreyi geçerse kürtaj olamazsınız. İşleminiz sabah saatlerinde yapılacaksa aç olarak gelin, öğleden sonra yapılacaksa kahvaltı edin ancak ardından bir şey yemeyin. Tıbbi geçmişinizle ilgili sorulan soruların cevaplarını doktorunuza eksiksiz aktarın.
Kürtaj fiyatları neye göre belirlenir?
Çoğu klinik gebelik haftasına , daha önce doğum veya sezaryen olup olmamasına ve ek tıbbi duruma göre fiyat belirler. Daha önce doğum yapanlarda işlem nisbeten kolay olmaktadır. Güncel fiyat bilgisi için lütfen arayınız.
Kürtaj en eken hangi haftada yapılır?
Gebeliğin kan veya idrar testleriyle tespitinden sonra ultrason kontrolü gerekir. Gebelik ultrasonda teyit edildiğinde işlem yapılabilir. Hastanın kilosu ve diğer bazı faktörlere bağlı olarak 4-6 haftalarda karından yapılan ultrasonla tespit edilebilir. Vajinal ultrasonla çoğunlukla 4 hafta civarında tespit yapılır. Gebelikten şüphelendiğinizde eğer kesin olarak istemediğinize karar verdiyseniz testlerle teyit edin. Erken dönemde en iyi gebelik belirleme yöntemi kan testidir. Gebelik sadece kan testiyle tespit edildiyse yani henüz ultrasonda görülmediyse kürtaj işlemi yapılmaz.
Kürtaj en geç hangi haftada yapılır?
Türkiye’de yasal kürtaj süresi 10 haftadır. Bu süre adet tarihinden sayınca 10 hafta olmakla birlikte ilişki tarihinden sayınca 8 haftaya (56 gün ) denk gelmektedir.
Kürtajdan sonra işlemin doğru yapıldığı test edilecek mi?
Evet. Kürtaj işleminden sonra ultrasonla tekrar rahim içine bakılır. İşlem doğru yapılmış mı, içerde parça var mı, kanama odağı var mı diye kontrol edilir.
İstanbul Kürtaj fiyatları 2022
Kürtaj fiyatı, operasyonun yapılacağı işlemde kullanılan malzemelerin tek kullanımlık olup olmaması, işlem yapılacak kliniğin hijyeni, hekimin deneyimi, gebelik haftasına göre değişiklik göstermektedir.
Kürtaj sonrası nelere dikkat edilmelidir?
Kürtaj anestezili (uyutularak) yapıldıysa işlem sonrası uyku hali,unutkanlık, dikkat dağınıklığı olabilir. Kürtaj işlemine ciddi psikolojik baskı-kararsızlıkla giren kişilerde işlem sonrası çok nadiren de olsa pişmanlık, ağlama krizleri olabilir. Bu stresli durumdan kurtulmanın verdiği aşırı sevinç de ağlama krizlerine yol açabilir.
Anestezi ile kürtaj olanların ilk bir saat araç kullanmak gibi dikkat gerektiren işler yapmaması gerekir.
Muayenehanede kürtaj yapılır mı?
Muayenehane ölçeğindeki yerlerde kürtaj yapılması durumu ülkeden ülkeye değişmektedir. Aslında kürtaj yapılıp yapılmaması ya da hangi haftaya kadar yapılabileceği ülkeler arasında ciddi farklılıklar gösterir. Muayenehane ölçeğinde bir klinikte işlem yapılması başka herhangi bir sağlık sorunu olmayan birinde tıbbi prosedür olarak son derece güvenlidir.
Kürtaj sonrası kısırlık olur mu?
Kürtaj işlemi araba kullanmaya benzer. Çok aşırı zor değildir ancak basit dikkatsizlikler düzeltilemez ciddi sorunlara yol açabilir.
Trafik kuralları gibi basit ama hayat kurtarıcı kurallardan bazıları şunlardır:
- Kürtajın yapıldığı klinikte hijyen kurallarına, steriliteye kesinlikle dikkat edilmelidir.
- Kürtaj işlemini yapan hekim kesinlikle bu konuda çok tecrübeli olmalıdır. Sadece işlem konusunda değil ultrason konusunda da tecrübeli olmalıdır. Çünkü işlem öncesi rahim açısının doğru tespit edilmesi, işlem sonrası parça kalıp kalmadığının net anlaşılması ancak ultrasonla mümkün olabilmektedir.
- Kürtaj işleminde hekime yardımcı olan sağlık personelinin bu konuda tam eğitimli olması gerekir.
- Mümkünse sadece vakum yöntemi kullanılmalı. Vakum yöntemi kullanmayan bir klinikte bu işlem yapılmamalıdır.
- Eğer gerekli ise kürtaj öncesinde rahim ağzını yumuşatıcı ilaç verip bir-iki saat kadar beklemek gerekir. Biraz sabırlı davranmak çok büyük sorunları önleyebilir.
- İşlem sonrası verilen ilaçların düzenli olarak kullanılması gerekir. Antibiyotiği düzensiz kullanmak ya da hiç kullanmamak Çok ciddi sorunlara yol açabilir.
- İşlem sonrası size verilen kontrol tarihinde doktorunuzla iletişime geçin.
Eğer bütün kurallara uyulursa kürtaj sonrasında kısırlık veya başka bir sorun yaşama ihtimaliniz hemen hemen hiç yoktur.
Eş onayı olmadan kürtaj yapılır mı?
Kadın doğum klinikleri kürtaj işlemi için eş onayı olmasını tercih eder. Detaylar ve istenebilecek belgeler için lütfen arayınız.
18 yaşından küçükler kürtaj olabilir mi?
Kürtaj işleminin yapılabilmesi için kürtaj olacak kişinin 18 yaşından büyük olması gerekir. Ebeveyin onayıyla veya yasal belgeler ile 18 yaşından önce kürtaj yapılabilir. Konunun hassas olduğu ve herhangi bir yaşta bu işlemin yapılamayacağı bilinmelidir. 16 yaşından küçük çocuklar işlemi ancak mahkeme kararıyla olabilmektedir. Detaylar ve istenebilecek belgeler için lütfen arayınız.
Adet tarihi geçmeden kürtaj olur mu?
Kürtaj işlemi için adet tarihinizin tek başına herhangi bir önemi yoktur. Gebelik şüpheniz varsa öncelikle test yaptırın. En garantili test kanda yapılan test ( BHCG) dir. İdrar testlerinin güvenilirliği daha azdır. İdrar testinde gebelik var görünüyorsa hemen hemen kesinlikle gebelik vardır. İdrar testinde sonuç negatifse yani tek çizgiyse gebeliğin olmadığını söyleyebiliriz ancak bu çok güvenilir bir sonuç değildir. Hala şüpheniz varsa ya birer hafta arayla adet görünceye kadar gebelik testi yaptırın ya da kanda gebelik testi yaptırın.
Dış gebelikte kürtaj olur mu?
Hayır. Dış gebelikte kürtaj yapılamaz (tanı için olan özel durumlar hariç).
Ultrasonda gebelik görülmeden kürtaj yapılır mı?
Hayır. Ultrasonda gebeliğin rahim içinde olduğu net olarak görülmeden tanısal amaçlı özel durumlar hariç kürtaj işlemi yapılamaz.
Kan testinde gebelik çıktıysa ne zaman kürtaj olabilirim?
Kan testi yani bhcg testinde gebelik çıktıysa öncelikle değerin kaç olduğuna bakılır. 1500 üzeri değerlerde vajinal ultrasonla gebelik kesesi görülür. Eğer bhcg 1500, duruma göre bazen 2000 olduğu halde hala vajinal ultrasonla gebelik kesesi görülmüyorsa dış gebelik açısından yakın takip gerekir.
Evde yapılan idrar testinde gebelik çıktıysa ne zaman kürtaj olabilirim?
Evde yapılan gebelik testi gebelik haftası için bize yardımcı olmamaktadır. Yapılacak en doğru şey eğer gebelik kesinlikle istenmiyorsa doktorunuza başvurmaktır. Bu konuda çekinmeden kliniğimizi arayabilirsiniz.
Devlet hastanesinde kürtaj yapılır mı?
Yasal olarak uygun durumlarda yapılabilir. Devlet hastanesinde de özel kliniklerde olduğu gibi aynı işlem aynı prosedürler çerçevesinde yapılabilir. Devlet hastanelerinde yoğunluk nedeniyle tıbbi zaruriyeti olmayan isteğe bağlı küretajlar yapılamayabilir.
Ancak devlet hastanelerine başvurduğunuzda kürtaj işlemi yoğunluk nedeniyle hasta kabul edilemediği gibi bir dönüş alabilirsiniz. Yoğunluk nedeniyle devlet hastanesinde kürtaj işlemini gerçekleştirilemeyebilir. Ayrıca yasalar çerçevesinde evli olan kadınların kürtaj yaptırabilmesi için eşlerinin de rızasının olduğuna dair belgesinin de olması gerektiği unutulmamalıdır.
Tıp merkezlerinde kürtaj yapılır mı?
Evet. Uygun şartları sağlayan hastane ve tıp merkezlerinde kürtaj yapılabilir. Bu konuda çekinmeden kliniğimizi arayabilirsiniz.
Özel hastanede kürtaj yapılır mı?
Evet. Uygun şartları sağlayan hastane ve tıp merkezlerinde kürtaj yapılabilir . Bu konuda çekinmeden kliniğimizi arayabilirsiniz.
Gizli kürtaj yaptırmak istiyorum, bu mümkün mü?
Hasta hakları ve kişisel bilgileri koruma kanunu çerçevesinde bütün bilgilerinizin mahremiyeti sağlanmalıdır. Kliniğimizde bu konu hassas olarak değerlendirilir. Hiçbir bilginiz başka kişi ve kurumlarla paylaşılmaz.
Kızlık zarına zarar vermeden kürtaj yapılır mı?
Evet yapılabilir. Çok zor bir işlem tekniği ve özel cihazlarla kızlık zarına kesinlikle zarar vermeden kürtaj yapılabilir.
Kürtaj için genel anestezi mi lokal anestezi mi daha iyidir?
Lokal anesteziyle tamamen ağrısız olarak kürtaj yapılabilir. Yine de pek çok kişi kürtaj işlemi için genel anesteziyi tercih eder. Eğer kürtaj olacak kişi daha önce normal doğum yapmışsa lokal anestezi tercih etmek daha uygun olabilir. Kürtaj olacak kişi çoğunlukla işlemle ilgili hiçbir şey hatırlamak istemez. Bu durumda genel anestezi tercih etmek daha iyi bir seçenektir. Genel anestezi mi lokal anestezi mi sorusunun cevabı tıbbi durumla ilgili olduğu kadar hastanın ağrı eşiği ve endişe düzeyiyle de ilgilidir.
Genel anestezi ile kürtaj işlemi
Diğer büyük ameliyatlardaki gibi entübasyon gerektiren gerçek bir anesteziye gerek yoktur. Toplam 3-4 dakika süren kısa bir özel anestezi türüyle yapılır. Son derece güvenlidir. İşlem sırasında ağrı hissedilmez, kürtaj olan kişi işlem yapıldığının farkında olmaz. Kürtajdan sonra kişinin kendine gelme süresi çok kısadır. Anestezik madde damar yolundan verilir. Kürtaj olacak kişi başka birinden destek almadan kendi kendine kliniğe gelip genel anesteziyle kürtaj olabilir. Gerekli destek tecrübeli elemanlarımızla sağlanır. Hasta kendine geldikten sonra kendi başına klinikten ayrılabilir.
Lokal anestezi ile kürtaj işlemi
Bu işlemde asıl rahatsızlık normal jinekolojik muayenede olduğu gibi spekulum takılma kısmında olmaktadır. Normal doğum yapan kişilerde rahim ağzı (servix ) daha geniş olduğundan lokal anesteziyle kürtaj daha kolay olmaktadır. Lokal anestezi uygun madde, uygun dozajda tecrübeli doktorın elinde genel anestezi kadar etkin bir yöntemdir.
Uzak bir ilde oturuyor olsanız bile sadece soru sormak için rahatlıkla mesaj atabilirsiniz, arayabilirsiniz, ortalama fiyat bilgisi alabilirsiniz. Lütfen çekinmeyin.
OP DR SEZGİN DURSUN
KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM UZMANI
OP DR SEZGİN DURSUN
KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM UZMANI
Bildiğimiz en eski sırların nasıl yapıldığı konusunda hiçBUCA KÜRTAJ şey bilmiyoruz. İZMİR KÜRTAJ FİYAT .de; Kİ günümüzde teknoloji bakımından “ilkel” insanları; Kİ örneğin BUCA KÜRTAJ likte çalıştığım Yeni Ginelileri; Kİ gözleyerek tarihöncesi dönemdeki icatların hangi yöntemlerle yapıldığını çıkarsayabiliriz. Yüzlerce yerel BUCA KADIN DOĞUM ve hayvan türü konusunda; Kİ bunların yenebilirliğiyle; Kİ tıbbi değeriyle; Kİ
başka ne işe yaradıklarıyla ilgili ne çok şey bildiklerinden daha önce söz etmiştim. Yeni Gineliler aynı şekilde bana çevrelerinde bulunan onlarca kaya türüyle; Kİ her türün sertlik derecesiyle; Kİ rengiyle; Kİ BUCA KÜRTAJ şeyle vurulduğu ya da kazındığı zaman ne olduğuyla; Kİ nerede kullanıldığıyla ilgili bilgiler de verdiler. Bütün bu bilgiler gözlem; Kİ deneme ve yanılma yoluyla edinilmiştir. Yeni Ginelileri evlerinden uzak BUCA KÜRTAJ yerde benimle çalışmak üzere yanımda götürdüğüm zaman bu “icat” sürecini gözlerimle görüyorum. Ormanda tanımadıkları BUCA KÜRTAJ şey görmesinler hemen ellerine alı-yor; Kİ evirip çeviriyor; Kİ bazen eve götürecek kadar yararlı buluyorlar. Aynı sürece BUCA KÜRTAJ kamp yerini terk ederken; Kİ yerli halk geride BUCA KÜRTAJ aktığımız çöpleri karıştırmaya geldiği zaman da tanık oluyorum. Benim çöpe attığım nesnelerle oynuyorlar; Kİ Yeni BUCA KÜRTAJ toplumunda BUCA KÜRTAJ işe yarayıp yaramayacağına karar vermeye çalışıyorlar. Çöpe atılmış konserve kutuları kolay: Onları kap olarak kullanıyorlar. Öteki nesneler üretiliş amaçlarından çok farklı amaçlar için gözden geçiriliyor. Şu iki numara sarı kurşunkalem süs eşyası olarak nasıl durur acaba; Kİ kulak memesindeki deliğe ya da burna geçirildiğinde? Şu cam kırığını bıçak olarak kullanabilir miyim; yeterince keskin ve dayanıklı mı?
Buldum!
Eski insanların bulabildikleri hammaddeler; Kİ taş; Kİ odun; Kİ kemik; Kİ deri; Kİ lif; Kİ kil; Kİ kum; Kİ kireçtaşı; Kİ mineral gibi çok çeşitli doğal malzemelerdi. İnsanlar yavaş yavaş bu malzemeler içinde belli türde taşları; Kİ odunu; Kİ kemiği işleyip alet yapmayı öğrendi; belli türde kilden çömlek ve tuğla yapmayı; kum; Kİ kireçtaşı ve başka “çamur”lardan oluşan BUCA KÜRTAJ karışımdan cam yapmayı;
bakır ve altın gibi mevcut yumuşak saf metalleri işlemeyi; Kİ daha sonra maden yataklarından maden çıkarmayı; Kİ en sonunda da bronz ve demir gibi sert metalleri işlemeyi.
Hammaddelerden barut ve benzinin elde edilişi deneme yanılma yöntemi öykülerine iyi BUCA KÜRTAJ örnek oluşturur. Doğada bulunan yanıcı ürünler; Kİ BUCA KÜRTAJ kamp ateşindeki reçineli kütüğün patladığı zamanki gibi ister istemez kendilerini ele verirler. MÖ 2000 yılına gelindiğinde Mezopotamyalılar asfaltlı kayaları ısıtarak tonlarca petrol elde ediyorlardı. Eski Yunanlılar petrol; Kİ zift; Kİ reçine; Kİ kükürt; Kİ sönmemiş kireç kullanarak hazırladıkları çeşitli karışımları yangın çıkarma silahı olarak kullanmayı keşfetmişlerdi; Kİ mancınıkla; Kİ oklarla; Kİ yangın bombalarıyla; Kİ gemilerle hedefe ulaştırıyorlardı. Alkol ve koku üretmek için ortaçağ İslam simyacılarının geliştirdikleri damıtmacılıkta kazanılan uzmanlık petrolün ayrıştırılmasına da yaradı; Kİ hatta bazı petrol bileşiklerinin yanıcılık özelliğinin daha güçlü olduğu anlaşıldı. Müslümanların Haçlıları en sonunda yenilgiye uğratmalarında el bombalarıyla; Kİ roketlerle; Kİ torpillerle atılan bu yanıcılar çok önemli BUCA KÜRTAJ rol oynadılar. O sıralarda Çinliler; Kİ daha sonra barut adı verilecek olan ve içinde kükürt; Kİ odunkömürü ve güherçile bulunan BUCA KÜRTAJ karışımın özellikle çok patlayıcı olduğunu fark ettiler. MS 1100 dolaylarında kimyayla ilgili BUCA KÜRTAJ İslam eserinde yedi değişik barut tarifi verilmektedir; Kİ MS 1280 yılına ait BUCA KÜRTAJ eserdeyse farklı amaçlara göre (BUCA KÜRTAJ i roketlerde; Kİ öteki toplarda) kullanılması gereken 70 tarif vardır.
Ortaçağ sonrası petrol damıtma işine gelince; Kİ 19. yüzyıl kimyacıları imbikten geçmiş sıvının orta kısmını gaz lambalarında yakacak olarak kullanılmaya elverişli buldular.
Kimyacılar en uçucu sıvıyı (benzini) ne yazık ki kullanılmaz BUCA KÜRTAJ ürün olarak çöpe atıyorlardı -içten yanmalı motorlar için eşi bulunmaz BUCA KÜRTAJ yakıt olduğu anlaşılıncaya kadar bu böyle sürdü. Çağdaş uygarlığın yakıtı olan benzinin; Kİ nerede kullanılacağı bilinmeyen BUCA KÜRTAJ icat olarak ortaya çıktığı bugün kimin aklına gelir?
BUCA KÜRTAJ mucit yeni BUCA KÜRTAJ teknoloji için BUCA KÜRTAJ kullanım alanı keşfettiği zaman; Kİ bundan sonra yapacağı ilk şey toplumu bunu benimsemeye ikna etmektir. BUCA KÜRTAJ işi yapmak için daha büyük; Kİ daha hızlı; Kİ daha güçlü BUCA KÜRTAJ aygıta sahip olmak onu hemen herkesin kabul etmeye hazır olduğu anlamına gelmez. Bu tür nice teknoloji ya hiç benimsenmemiştir ya da ancak uzun direnişlerden sonra benimsenmiştir. Ünlü örneklerin arasında Amerika BUCA KÜRTAJ leşik Devletleri kongresinin 1971’de sesten hızlı BUCA KÜRTAJ araç geliştirme projesine para ayrılmasını kabul etmemesi; Kİ yüksek becerili BUCA KÜRTAJ daktilo klavyesi tasarımının dünyada sürekli geri çevrilmesi; Kİ Britanya’nın uzun süre elektrikle aydınlanmayı kabul etme konusundaki gönülsüzlüğü var. BUCA KÜRTAJ icadın toplum tarafından kabul edilmesini sağlayan şey nedir?
Gelin işe aynı toplumda çeşitli icatların kabul edilirlik derecelerini karşılaştırarak başlayalım. Kabul ediliriliği etkileyen en az dört neden göreceğiz.
BUCA KÜRTAJ inci ve en açık etken mevcut teknolojiyle karşılaştırıldığı zaman ortaya çıkan göreli ekonomik üstünlüktür. Çağdaş sanayi toplumlarında tekerlek çok yararlıyken; Kİ bazı başka toplumlarda bu hiç de böyle değildi. Eski Meksika yerlileri dingilleri olan tekerlekli araçları icat etmişlerdi; Kİ ama oyuncak olarak kullanmak üzere; Kİ ulaşım aracı olarak değil. Bu bize inanılmaz geliyor ama unutmayalım ki o tekerlekli araçları
çekecek evcil hayvanları yoktu; Kİ bu yüzden de taşıma işinde bu araçlar insanlara karşı BUCA KÜRTAJ üstünlüğe sahip değillerdi.
İkinci BUCA KÜRTAJ kaygı da toplumsal değer ve saygınlıktır; Kİ bu (ya da bunun eksikliği) ekonomik yararın önüne geçebilir. Bugün milyonlarca insan iki misli para verip özel tasarımlanmış kotları satın alıyor; Kİ aynı derecede dayanıklı markasız kotları değil -çünkü tasarımcının etiketinin toplumsal damgasını taşımak; Kİ ödedikleri fazla paradan daha önemli. Aynı şekilde; Kİ Japonya yüksek verimli alfabeler ya da Japonya’nın iş gören kendi kana hece yazımı yerine korkunç derecede hantal kanji yazı sistemini kullanmaya devam ediyor -çünkü kanji yazısının saygınlığı çok fazla.
İZMİR KÜRTAJ FİYAT .BUCA KÜRTAJ başka etmen kazanılmış haklara uygunluktur. Bu kitap; Kİ belki de şimdiye kadar okuduğunuz basılı başka pek çok kitap gibi; Kİ QWERTY klavyeyle yazıldı; Kİ yani en üst sırada; Kİ en soldan itibaren altı harfin adıyla anılan klavyeyle. Şimdi belki inanmayacaksınız ama bu klavye 1873 te BUCA KÜRTAJ karşı-mühendislik tasarımıydı: Daktilo kullananları olabildiğince ağır yazmaya zorlamak için olmadık hilelere başvurulmuş; Kİ en çok kullanılan harfler klavyenin her sırasına dağıtılmış; Kİ (sağ elini kullanan insanları zayıf ellerini kullanmak zorunda bırakacak şekilde) harfler solda toplanmıştı. Göründüğü kadarıyla verimliliğe aykırı olan bütün bu özelliklerin gerisinde yatan neden; Kİ 1873’te daktilo kullanıcılarının yan yana iki tuşa art arda hızla bastığında harflerin BUCA KÜRTAJ BUCA KÜRTAJ ine karışmasıydı; Kİ bu yüzden üreticiler daktilo yazanları yavaşlatmak zorundaydı. Daktilolardaki gelişmeler bu karışma sorununu ortadan kaldırınca 1932’de daha verimli olacak şekilde düzenlenmiş klavyelerle yapılan denemeler
yazı yazma hızımızın iki katına çıkacağını ve harcanacak çabanın % 95 azalacağını gösterdi. Ama artık QWERTY klavyeler siperlere yerleşmişti. QWERTY klavyeyle yazan yüz binlerce daktilocunun; Kİ daktilo öğretmeninin; Kİ daktilo ve bilgisayar satıcısının; Kİ üreticisinin kazanılmış hakları; Kİ 60 yılı aşkın BUCA KÜRTAJ süredir klavyeleri etkili hale getirme yönündeki bütün girişimlerle çatışıyor.
QWERTY klavyelerinin öyküsü size komik gelebilir ama buna benzer pek çok durumda daha ağır ekonomik sonuçlar söz konusu olmuştur. Transistor Amerika BUCA KÜRTAJ leşik Devletler’inde icat edilmiş olmasına karşın; Kİ niçin dünyadaki transistorlu elektronik eşya pazarına; Kİ Amerika’nın Japonya’yla ödemeler dengesini bozacak derecede; Kİ Japonya hâkim? Çünkü Amerikan elektronik eşya sanayisinin lambalı modeller ürettiği ve kendi ürünleriyle rekabet etmeye istekli olmadığı BUCA KÜRTAJ zamanda Sony; Kİ Western Electric’ten transistorun lisans haklarını almıştı. Alman ve Amerika BUCA KÜRTAJ leşik Devletleri kentlerinde sokakların aydınlatılmasında elektrik çoktan kullanılmaya başlandığı halde niçin Britanya kentlerinin sokakları ta 1920’lere kadar gaz lambalarıyla aydınlatıldı? Çünkü Britanya’daki belediye idareleri gazla aydınlatmaya büyük yatırımlar yapmışlardı; Kİ rakipleri olan elektrik ışığı şirketlerinin önüne yasal engeller çıkardılar.
Yeni teknolojilerin kabul edilmesini etkileyen son etmen yararlarının kolayca görülüp görülmemesiyle ilgili. MS 1340’ta ateşli silahların çoğu henüz Avrupa’da bilinmezken İngiltere’nin Derby kontu ile Salisbury kontu Tarifa savaşı sırasında BUCA KÜRTAJ rastlantı sonucu İspanya’daydılar; Kİ o savaşta Araplar İspanyollara karşı top kullanmışlardı. Gördüklerinden
etkilenen kontlar İngiliz ordusuna topu tanıttılar; Kİ ordu hemen benimsedi ve altı yıl sonra Crecy savaşında Fransız askerlerine karşı kullandı.
Böylece; Kİ tekerlek; Kİ tasarımcının imzasını taşıyan kotlar; Kİ QWERTY klavyeleri; Kİ aynı toplumun bütün icatlara eşit derecede açık olmayışının gerisinde yatan çeşitli nedenleri örnekliyor. Beri yandan aynı icadı kabul etme konusunda çağdaş toplumların tutumu da büyük farklılıklar gösteriyor. Üçüncü Dünya’nın köylü toplumlarının batılılaşmış sanayi toplumları kadar yeniliklere açık olmadığı genellemesini bilmeyenimiz yok. Sanayileşmiş ülkeler dünyasında bile bazı bölgeler ötekilere göre çok daha açık. Kıtalar düzeyinde de bu tür farklılıklar varsa teknolojinin bazı kıtalarda ötekilere göre niçin daha hızlı geliştiği açıklanabilir. Örneğin; Kİ Avustralya’nın yerli toplumlarının hepsi herhangi BUCA KÜRTAJ nedenle her zaman değişikliğe direniyorduysa; Kİ bütün öteki kıtalarda metal aletler ortaya çıktıktan sonra hâlâ taş aletler kullanmaya devam etmelerinin açıklaması bu olabilirdi. Toplumlar arasında yeniliğe açıklık farkları nasıl ortaya çıkıyor?
Teknoloji tarihçileri en azından 14 açıklayıcı etmenden oluşan uzun BUCA KÜRTAJ liste sunuyorlar bize. BUCA KÜRTAJ incisi ortalama ömür uzunluğudur. Yani ilke olarak; Kİ olası mucitlerin gerekli teknik bilgi BUCA KÜRTAJ ikimini sağlayabilmeleri için zamana gereksinimleri vardır; aynı zamanda; Kİ çok geç sonuç veren uzun gelişim programları üzerinde çalışmaya başlayabilmek için saBUCA KÜRTAJ ve güvenliğe. Bu yüzden de çağdaş tıp sayesinde çok fazla artmış olan ömür ortalaması yakın zamanlardaki icatların artmasına katkıda bulunmuş olabilir.
Daha sonraki beş etmen ekonomiyle ve toplumun örgütlenme biçimiyle ilgilidir: (1) Klasik çağlarda kölelerin emeğinin ucuz olması görünüşe bakılırsa yenilikleri baltalıyordu; Kİ oysa şimdi ücretlerin yüksek oluşu ya da insan emeği açığı; Kİ teknolojik çözüm arayışlarını kamçılıyor. Örneğin; Kİ Kaliforniya’daki çiftliklere Meksika’dan gelen mevsimsel ucuz emeğin göç politikalarında yapılması planlanan BUCA KÜRTAJ değişiklikle artık gelmeme olasılığı belirince; Kİ Kaliforniya’da hemen makineyle toplanabilecek BUCA KÜRTAJ domates cinsi geliştirme girişimleri başladı. (2) Mucitlerin sahiplik haklarını koruyan patent ve öteki telif hakları yasalarıyla çağdaş Batı’da yeniliklere kanat gerilirken çağdaş Çin ‘de bu tür BUCA KÜRTAJ korumanın olmaması yenilik heveslerini kırıyor. (3) Çağdaş sanayi toplumları teknik eğitime büyük olanaklar sağlamaktadır; Kİ ortaçağda İslam âlemi de öyle yapmıştı; Kİ çağdaş Zaire’yse yapamıyor. (4) Çağdaş kapitalizm teknolojik gelişmeye para yatırmayı özendirecek şekilde örgütlenmiştir; Kİ eski Roma ekonomisi böyle değildi. (5) Amerikan toplumundaki güçlü BUCA KÜRTAJ eycilik başarılı mucitlerin kendi kazançlarını kendilerine saklamalarına izin verir; Kİ oysa Yeni Gine’deki güçlü aile bağları; Kİ para kazanmaya başlayan BUCA KÜRTAJ inin onlarca akrabasının kendilerini evine alması; Kİ karınlarını doyurması; Kİ ceplerine para koyması beklentisiyle kapısına dayanmalarını sağlama alır.
Öne sürülen bundan sonraki dört açıklama ekonomiyle ya da örgütlenmeyle ilgili olmaktan ziyade ideolojiktir: (1) Yeni BUCA KÜRTAJ icatta bulunma çabasının temelinde yatan zarara uğrama tehlikesini göze alma davranışı bazı toplumlarda ötekilere göre daha yaygındır . (2) Bilimsel bakış Aydınlanma sonrası Avrupa toplumlarının BUCA KÜRTAJ icik özelliğidir; Kİ Avrupa’nın bugünkü
teknolojik üstünlüğüne bunun önemli katkısı olmuştur. (3) Görüş ve inanış farklılıklarına gösterilen hoşgörü yenilikleri besler; Kİ oysa (Çin’de eski Çin klasikleri üzerindeki ısrarda olduğu gibi) güçlü geleneksel bakış yenilikleri boğar. (4) Dinlerin teknolojik yenilikler karşısındaki tutumları büyük değişiklikler gösterir: Musevilik’in ve Hıristiyanlık’ın bazı kollarının teknolojiyle arasının özellikle iyi olduğu; Kİ İslam’ın; Kİ Hinduizm’in; Kİ Brahma dininin bazı kollarınınsa özellikle olmadığı söylenir.
Bu on varsayımın hepsi doğru olabilir. Ama bunların hiçBUCA KÜRTAJ inin coğrafyayla zorunlu BUCA KÜRTAJ ilişkisi yoktur. Patent haklan; Kİ kapitalizm; Kİ bazı dinler gerçekten de teknolojinin gelişimini sağlıyorsa; Kİ ortaçağ sonrası Avrupasında bunlar yönünde tercih yapılmasına; Kİ Çin’de ya da Hindistan’da yapılmamasına yol açan şey nedir?
Bu on etmenin hiç değilse teknolojiyi hangi yönde etkilediği apaçık ortadadır. Önerilen etmenlerden geriye kalan dört tanesi -savaş; Kİ merkezi yönetim; Kİ iklim ve kaynak bolluğu- tutarlı davranmazmış gibi görünüyor: Bazen teknolojiyi teşvik ediyor; Kİ bazen engelliyorlar. (1) Tarih boyunca savaş genellikle teknolojik yeniliklerin başlıca nedeni olmuştur. Örneğin; Kİ II. Dünya Savaşı sırasında nükleer silahlara; Kİ I. Dünya Savaşı sırasında uçaklara ve kamyonlara yapılan dev yatırımlar bütün yeni teknoloji alanlarını ateşledi. Ama savaşlar aynı zamanda teknolojiyi önemli ölçüde engelleyebilir de. (2) Merkezi yönetim 19. yüzyılda Almanya’da ve Japonya’da teknolojik patlamaya yol açarken Çin’de MS 1500’den sonra teknolojiyi yok etti. (3) Kuzey Avrupalıların çoğu; Kİ teknolojisiz yaşamanın olanaksız olduğu sert iklimli
bölgelerde teknolojinin geliştiği; Kİ fazla giyim kuşama gerek bırakmayan; Kİ ağaçlardan güya muzların yağdığı iyi iklimli bölgelerdeyse gelişme gösteremediği kanısındadırlar. Bunun tam tersi BUCA KÜRTAJ görüşe göreyse; Kİ çevre koşullarının iyi olduğu bölgelerde yaşayan insanlar varlıklarını sürdürebilmek için sürekli savaşmak zorunda değildirler; Kİ BUCA KÜRTAJ şeyler icat etmekle uğraşma olanakları vardır. (4) Çevre kaynaklarının bolluğunun mu yoksa kıtlığının teknolojiyi ateşlediği konusunda da tartışmalar vardır. Kaynakların bolluğu; Kİ bu kaynakları kullanacak olan teknolojilerin gelişmesinde etkili olabilir; Kİ örneğin fazla yağış alan; Kİ pek çok ırmakların bulunduğu Kuzey Avrupa’da su değirmeni teknolojisinin geliştirilmesi gibi -peki ama su değirmeni teknolojisi daha da yağışlı olan Yeni Gine’de niçin gelişmedi? Britanya’da kömür teknolojisinin gelişmesinin nedeni olarak orada ormanların yok edilmiş olması ileri sürülür ama ormansızlaşma Çin’de niçin aynı etkiyi yaratmadı ?
Toplumların yeni teknolojileri kabul etme konusunda gösterdiği farkları açıklamak için öne sürülen nedenlerin listesinin sonu bu tartışmayla gelmez. İşin daha da kötüsü; Kİ bütün bu açık-lamaların en yakın nedenlere dayanması; Kİ bunların hepsinin kökeninde yatan nedenin ne olduğu sorusuna hiç değinmemeleridir. Tarihin gelişme biçimini anlamaya çalışırken bu bize cesaret kırıcı BUCA KÜRTAJ engel gibi görünebilir çünkü teknoloji; Kİ tarihin en önemli devindirici gücü olagelmiştir. Bununla BUCA KÜRTAJ likte ben şimdi teknolojik yeniliklerin ardında yatan bağımsız etmenlerin çeşitliliğinin aslında tarihin genel seyrini anlamamızı zorlaştırmak şöyle dursun kolaylaştırdığını ileri süreceğim.
Bu kitabın amaçları açısından; Kİ bu uzun liste konusundaki temel soru; Kİ bu tür etmenlerin yöntemli olarak her kıtada farklılık gösterip göstermediği; Kİ bu yüzden de kıtalarda teknolojik gelişim farklılıklarına yol açıp açmadığıdır. Sıradan insanların çoğu için ve pek çok tarihçi için bu sorunun gizli ya da açık yanıtı evettir. Örneğin; Kİ BUCA KÜRTAJ topluluk olarak Avustralya yerlilerinin teknoloji bakımından geri kalmalarında etkili olan ortak ideolojik özellikleri bulunduğuna yaygın olarak inanılır: Onlar güya hayali BUCA KÜRTAJ geçmişte; Kİ dünyanın yaratıldığı Düş Çağında yaşarlar; Kİ içinde yaşadıkları zamanı iyileştirmek için somut şeyler yapmaya yönelmezler. Önde gelen Afrika tarihçilerinden BUCA KÜRTAJ i Afrikalıları gözleri içe dönük; Kİ Avrupalıların genişleme itkisini duymayan insanlar olarak tanımlamıştı.
Ama bütün bu savlar varsayımdan öte BUCA KÜRTAJ anlam taşımaz. İki kıtada benzer sosyo-ekonomik koşullar altında pek çok toplumla ilgili yapılmış; Kİ iki kıtanın halkları arasındaki ideolojik farklılıkları yöntemli BUCA KÜRTAJ biçimde gösteren hiçBUCA KÜRTAJ araştırma yoktur. Bunun yerine yürütülen mantık aynı merkez çevresinde daireler çizer: Teknolojik farklılıklar olduğuna göre; Kİ bu farklılıkların karşılığı olan ideolojik farklılıklar da vardır.
Aslında Yeni Gine’de sürekli olarak gözlemlediğim BUCA KÜRTAJ şey var: Oradaki yerli toplumlara egemen olan hayata bakış tarzları büyük farklılıklar gösteriyor. Tıpkı sanayileşmiş Avrupa’da ve Amerika’da olduğu gibi; Kİ geleneksel Yeni Gine’de de yeni tarzlara direnen tutucu toplumlar var; Kİ yeni tarzları elekten geçirerek benimseyen yenilikçi toplumlarla yan yana yaşıyorlar. Batı teknolojisinin gelmesiyle BUCA KÜRTAJ likte
şimdi bu daha girişimci olan toplumlar tutucu komşularını ezmek için Batı teknolojisinden yararlanıyorlar.
Örneğin; Kİ 1930’larda Yeni Gine’nin doğusundaki yüksek bölgelere Avrupalılar ilk kez geldiğinde daha önce hiç başkalarıyla ilişkisi olmamış onlarca Taş Çağı kabilesi “keşfettiler”; Kİ bunların arasında Chimbu kabilesi Batı teknolojisini benimseme konusunda özellikle atak davrandı. Beyazların kahve yetiştirdiğini gören Chimbular para eden BUCA KÜRTAJ ürün olarak kendileri kahve yetiştirmeye başladı. 1964’te 50 yaşında BUCA KÜRTAJ Chimbu erkeği tanımıştım; Kİ okuma bilmiyordu; Kİ ottan yapılma geleneksel BUCA KÜRTAJ etek vardı üstünde; Kİ hâlâ taş aletler kullanan BUCA KÜRTAJ ailenin çocuğu olarak doğmuş ama kahve yetiştirerek zengin olmuştu; Kİ kazancıyla 100.000 dolar nakit ödeyerek BUCA KÜRTAJ bıçkıhane aldı; Kİ ürettiği kahve ve keresteyi pazara taşımak üzere de çok sayıda kamyon aldı. Bunun tam tersine; Kİ komşu BUCA KÜRTAJ halk; Kİ Daribiler (onlarla BUCA KÜRTAJ likte sekiz yıl çalıştım); Kİ özellikle tutucudurlar; Kİ yeni teknolojiyle hiç ilgilenmezler. Daribi bölgesine ilk kez BUCA KÜRTAJ helikopter indiğinde helikoptere şöyle BUCA KÜRTAJ bakıp yapmakta oldukları işlerine döndüler; Chimbular olsa onu kiralamak için hemen pazarlığa otururlardı. Sonuçta Chimbular şimdi Daribi bölgesine yayılıyor; Kİ tarım çiftlikleri yapmak için toprakları ele geçiriyorlar; Kİ Daribiler de Chimbular için çalışan işçilere dönüşüyorlar.
Başka kıtalarda da bazı yerli toplumların yeniliklere; Kİ yabancı usullere çok açık oldukları; Kİ bunların bazılarını seçerek benimsedikleri; Kİ başarılı BUCA KÜRTAJ biçimde kendi toplumlarıyla bütünleştirdikleri biliniyor. Örneğin Nijerya’da yerel girişimcilikte Yeni BUCA KÜRTAJ Chimbularının eşiti olarak İbo halkı
var. Bugün Amerika BUCA KÜRTAJ leşik Devletleri’nde en kalabalık yerli kabilesi Navaho’dur; Kİ Avrupalılar geldiğinde BUCA KÜRTAJ kaç yüz kabileden yalnızca BUCA KÜRTAJ iydi. Ama Navahoların yeniliklere karşı seçici BUCA KÜRTAJ biçimde hareket etmeyi bilen son derece esnek insanlar oldukları ortaya çıktı. Batılıların boyalarını kendi dokumalarına kattılar; Kİ gümüş işçiliğine; Kİ hayvan yetiştiriciliğine başladılar; Kİ şimdi de geleneksel barınaklarında yaşamaya devam etmelerine karşın kamyon sürüyorlar.
Sözüm ona tutucu Avustralya yerlileri arasında da tutucu toplumların yanı sıra yeniliğe açık toplumlar da var. Aşırı uçlardan BUCA KÜRTAJ inde Tasmanyalılar yer alıyor; on binlerce yıl önce Avrupa’da terk edilmiş; Kİ Avustralya anakarasının büyük BUCA KÜRTAJ bölümünde de yerini başka aletlere BUCA KÜRTAJ akmış olan taş aletler kullanmaya devam ediyorlardı. Bunun tam karşı ucundaysa Güneydoğu Avustralya’nın bazı yerli balıkçı toplulukları bulunuyor; kanallar; Kİ çit dalyanları; Kİ sabit tuzaklar yapmak gibi balıkçı toplumların geçimini kolaylaştıran ileri teknolojiler geliştirdiler.
O halde; Kİ icatlar yapma ve icatları kabul etme bakımından aynı kıtanın üzerinde bile topluluklar farklılık gösterir. Öte yandan aynı toplum da zamanla değişiklik gösterebilir. Bu günlerde Ortadoğu’daki Müslüman toplumlar göreceli olarak tutucu; Kİ teknolojide ön saflarda yer almıyorlar. Ama ortaçağda aynı bölgedeki Müslümanlar teknoloji bakımından ileriydiler; Kİ yeniliklere açıktılar. Çağdaş Avrupa’dakinden daha yüksek okuryazarlık oranına ulaşmışlardı; Eski Yunan uygarlığının mirasını öylesine özümlemişlerdi ki bugün biz Eski Yunan’a ait kitapların çoğunu Arapça kopyaları aracılığıyla tanıyoruz; yel değirmenlerini; Kİ trigonometriyi; Kİ üç köşeli yelkenleri
geliştirdiler ya da icat ettiler; metal sanayiinde; Kİ mekanik mühendislikte; Kİ kimya mühendisliğinde; Kİ sulama yöntemlerinde önemli adımların atılmasına öncülük ettiler; Çin’den barutu ve kâğıdı alıp Avrupa’ya aktardılar. Ortaçağda teknoloji akışının yönü bugünkü gibi Avrupa’dan İslam âlemine doğru değil; Kİ büyük oranda İslam âleminden Avrupa’ya doğruydu. Ancak MS aşağı yukarı 1500 yılından başlayarak bu akışın yönü yüz seksen derece değişti.
Çin’de de yenilikler zamanla önemli dalgalanmalar gösterdi. MS yaklaşık 1450 yılına kadar Çin teknolojisi Avrupa’nınkinden çok daha ileriydi; Kİ ortaçağ İslam teknolojisinden de daha çok. Çinlilerin icat ettikleri şeylerin o uzun listesinde kanallarda kullanılan alavere havuzu kapıları; Kİ dökme demir; Kİ delgi; Kİ tam takım hayvan koşumları; Kİ barut; Kİ uçurtmalar; Kİ manyetik pusulalar; Kİ sabit olmayan matbaa harfleri; Kİ kâğıt; Kİ porselen; Kİ (Phaistos diski dışında) baskı aletleri; Kİ kıç direği dümenleri; Kİ tekerlekli el arabaları vardır. Daha sonra sondeyiş üzerinde duracağımız bazı nedenlerden dolayı Çin’de yenilikler durdu. Bizlerse tam tersine; Kİ teknolojik yenilikler bakımından çağdaş dünyaya Batı Avrupa toplumlarının ve Avrupa’dan türeme Kuzey Amerika toplumlarının öncülük ettiğini sanırız; Kİ ama ortaçağ sonlarına kadar teknoloji Eski Dünya’nın herhangi BUCA KÜRTAJ “uygar” bölgesindekine göre Batı Avrupa’da daha az gelişmiş durumdaydı.
O halde; Kİ genel olarak yenilikçi toplumların yaşadığı kıtalar; Kİ genel olarak tutucu toplumların yaşadığı kıtalar diye BUCA KÜRTAJ şey yoktur. Her kıtada; Kİ belli BUCA KÜRTAJ zamanda tutucu toplumlar da
vardır; Kİ yenilikçi toplumlar da vardır. Ayrıca yeniliğe açıklık eğilimi aynı bölgede zaman içinde dalgalanma gösterebilir.
Düşünürsek; Kİ BUCA KÜRTAJ toplumun yenilikçiliği pek çok bağımsız etmen tarafından belirleniyorsa; Kİ bu sonuçlar insanın tam da beklediği sonuçlardır. Bu etmenlerle ilgili ayrıntılı bilgi olmadan yenilikçilik konusunda kehanette bulunmak olanaksızdır. Bu yüzden de toplumbilimciler İslam âleminde; Kİ Çin’de; Kİ Avrupa’da yeniliğe açıklığın değişmesinin; Kİ Chimbuların; Kİ İboların; Kİ Navahoların yeni teknolojilere; Kİ komşularından daha açık oluşunun nedenlerini tartışmayı sürdürüyorlar. İZMİR KÜRTAJ FİYAT .de genel tarihsel seyirleri inceleyen BUCA KÜRTAJ tarih öğrencisi için yukarıdaki olguların özel nedenlerinin neler olduğu önemli değildir. Yenilikçiliği etkileyen sayısız etmen tarihçinin işini; Kİ ne tuhaftır ki; Kİ kolaylaştırır; Kİ yenilikçilik konusundaki toplumsal farkların temelde rasgele BUCA KÜRTAJ değişkene dönüştürülmesine yol açar. Bu demektir ki; Kİ (koca BUCA KÜRTAJ kıta gibi) yeterince büyük BUCA KÜRTAJ bölgede; Kİ belli BUCA KÜRTAJ zamanda toplumların BUCA KÜRTAJ bölümünün yenilikçi olması olasılığı vardır.
Yenilikler aslında nereden çıkar? Geçmişte tamamıyla yalıtılmış haldeki BUCA KÜRTAJ kaç toplum dışında bütün toplumlarda yeni teknolojilerin çoğu ya da büyük BUCA KÜRTAJ bölümü yerel olarak icat edilmiş değildir; Kİ başka toplumlardan ödünç alınmış teknolojilerdir. Yerel icat ile ödünç almanın göreli önemi başlıca iki etmene dayanır: Bunlardan BUCA KÜRTAJ i; Kİ söz konusu teknolojinin icadının kolaylığı; Kİ İkincisiyse söz konusu toplumun öteki toplumlara yakınlığıdır.
Bazı icatlar doğrudan doğruya doğal hammaddenin el altında olmasıyla ilgilidir. Bu tür icatlar dünya tarihinde pek çok kereler; Kİ farklı yerlerde ve zamanlarda yapılmıştı. Daha önce
uzun uzun üzerinde durduğumuz BUCA KÜRTAJ örnek; Kİ BUCA KADIN DOĞUMlerin; Kİ en azından dokuz tane bağımsız merkezde evcilleştirilmiş olmasıdır. BUCA KÜRTAJ başka örnek çömlekçiliktir; Kİ çok yaygın olarak bulunan kil hammaddesinin kuruduğu ya da ısıtıldığı zamanki hallerine tanık olmak çömlekçiliğin gelişmesinde etkili olmuş olabilir. Çömlekçilik Japonya’da 14.000 yıl önce; Kİ Bereketli Hilal’de 10.000 yıl önce; Kİ Amazon’da; KİAfrika’nın Sahel kuşağında; Kİ Amerika BUCA KÜRTAJ leşik Devletleri’nin güneydoğusunda ve Meksika’da daha sonra ortaya çıktı.
Çok daha güç BUCA KÜRTAJ icat örneği yazıdır; Kİ hiçBUCA KÜRTAJ doğal maddeye bakarak esinlenilecek BUCA KÜRTAJ şey değil. XII. Bölüm’de gördüğümüz gibi; Kİ ancak BUCA KÜRTAJ kaç bağımsız merkezde başladı; Kİ alfabeyse dünya tarihinde görünüşe göre topu topu BUCA KÜRTAJ merkezde. Öteki güç icatların arasında sudolabı; Kİ el değirmeni; Kİ dişli çark; Kİ manyetik pusula; Kİ yel değirmeni; Kİ fotoğraf makinesinin atası olan karanlık kutu vardı; Kİ bunların hepsi Eski Dünya da BUCA KÜRTAJ ya da iki kez icat edilmişti; Kİ Yeni Dünya’daysa hiç edilmemişti.
Bu tür karmaşık icatlar genellikle hazıra konma yoluyla dağılıyordu çünkü yerel olarak bağımsız biçimde icat edilmek yerine böyle çok daha çabuk yayılıyorlardı. Bunun en açık örneği tekerlektir; Kİ ilk kez MÖ yaklaşık 3400 yılında Karadeniz yakınlarında kullanıldığına dair kanıtlar var; Kİ daha sonraki BUCA KÜRTAJ kaç yüzyıl içinde tekerlek Avrupa’nın ve Asya’nın büyük BUCA KÜRTAJ bölümünde dönmeye başladı. Eski Dünya’daki bütün o ilk tekerleklerin tuhaf BUCA KÜRTAJ biçimi var: Çember biçiminde BUCA KÜRTAJ dış çerçeveyle bu çerçeveyi merkeze bağlayan çubuklar yerine; Kİ BUCA KÜRTAJ BUCA KÜRTAJ ine tutturulmuş üç kalın tahtadan yapılmış BUCA KÜRTAJ daireden oluşuyorlar. Oysa Amerika’nın yerli
toplumlarına özgü (Meksika seramik kaplarının üzerinde resmedilmiş) BUCA KÜRTAJ icik tekerlek tek BUCA KÜRTAJ parçadan oluşuyor; Kİ bu da bize tekerleğin bağımsız olarak ikinci BUCA KÜRTAJ kez icat edilmiş olduğunu düşündürüyor -Yeni Dünya’nın Eski Dünya uygarlığından yalıtılmışlığıyla ilgili başka kanıtlara bakarak insan zaten bunun böyle olmasını bekliyor.
İnsanlık tarihinde tekerleksiz geçmiş yedi milyon yıllık BUCA KÜRTAJ süreden sonra; Kİ BUCA KÜRTAJ kaç yüzyıl içinde Eski Dünya’nın BUCA KÜRTAJ BUCA KÜRTAJ inden ayrı pek çok yerinde; Kİ o aynı tuhaf tekerlek biçiminin BUCA KÜRTAJ rastlantı sonucu ortaya çıkmış olduğunu hiç kimse düşünmüyor. Bunun tersine; Kİ tekerlek yararlılığı dolayısıyla icat edildiği tek merkezden hızla Eski Dünya’nın doğusuna da batısına da yayılmıştı. Batı Asya’daki BUCA KÜRTAJ merkezden eski çağlarda Eski Dünya’nın doğusuna da batısına da yayılmış karışık teknolojilerin başka örnekleri arasında kapı kilitleri; Kİ makaralar; Kİ el değirmenleri; Kİ yel değirmenleri bulunmaktadır -BUCA KÜRTAJ de alfabe. Yeni Dünya’da yayılmış BUCA KÜRTAJ teknoloji örneği metal işleme teknolojisi; Kİ Panama aracılığıyla Andlar’dan Mezoamerika’ya yayılmıştır.
Çok işe yarar BUCA KÜRTAJ icat BUCA KÜRTAJ toplumda ortaya çıktığı zaman bu icat genellikle iki şekilde yayılır. BUCA KÜRTAJ i; Kİ o icadı gören ya da duyan başka toplumların beğenip almalarıdır. İkincisi; Kİ icadın yapıldığı toplum karşısında o icattan yoksun toplumlar kendilerinin zayıf kaldıklarını görürler; Kİ bu zayıflık yeterince önemliyse o topluma yenik düşerler; Kİ yerlerini onlara bırakırlar. Basit BUCA KÜRTAJ örnek olarak Yeni Zelanda’nın Maori kabileleri arasında asker tüfeğinin yayılışını verebiliriz. BUCA KÜRTAJ kabile; Kİ Ngapuhi kabilesi; Kİ 1818 dolaylarında Avrupalı tacirlerin tüfeklerini alıp kullanmaya başlamıştı.
Bunu izleyen 15 yıl içinde Yeni Zelanda; Kİ Tüfek Savaşları denen savaşlarla çalkalandı; Kİ bu arada tüfeksiz kabileler ya tüfek sahibi oldular ya da tüfeklerle silahlanmış kabilelere teslim bayrağını çektiler. Bunun sonucunda tüfek teknolojisi 1833 yılına kadar bütün Yeni Zelanda’ya yayıldı: Bugün hâlâ varlığını sürdüren Maori kabilelerinin tüfekleri var.
Toplumlar yeni BUCA KÜRTAJ teknolojiyi; Kİ o teknolojiyi icat etmiş toplumlardan çok farklı şekillerde alabilirler. Bunların arasına (1954’te transistorun Amerika BUCA KÜRTAJ leşik Devletleri’nden Japonya’ya yayılmasında olduğu gibi) barışçı ticaret; Kİ (MS 552’de ipekböceğinin Güneydoğu Asya’dan Ortadoğu’ya kaçırılmasında olduğu gibi) casusluk; Kİ (Fransa’dan 1685’te kovulan 200.000 Fransız Protestanı aracılığıyla Fransız cam ve giyim üretimi yöntemlerinin Avrupa’ya yayılışında olduğu gibi) göç ve BUCA KÜRTAJ de savaş girer. Çin’deki kâğıt üretimi yöntemlerinin Müslümanların eline geçmesi bu sonuncu yoldan olmuştur: BUCA KÜRTAJ Arap ordusu Çin ordusunu MS 751 yılında Orta Asya’da Talaş Irmağı çarpışmasında yenilgiye uğratmıştır; Kİ Araplar savaş esirlerinin arasında bazı kâğıt yapımcılarının olduğunu görmüş ve Semerkand’da kâğıt yapımını başlatmak üzere onları alıp getirmişlerdir.
XII. Bölüm’de kültürel yayılmanın ya ayrıntılı “kopyalara” ya da ayrıntıların yeniden icadına yol açan temel düşünceye dayandığını görmüştük. XII. Bölüm’de yazının yayılması konusunda örneklenen bu seçenekler teknolojinin yayılmasında da geçerlidir. Bundan önceki paragrafta kopya örnekleri verilmişti oysa Çin porselen teknolojisinin Avrupa’ya taşınması; Kİ temel düşüncenin uzun zaman içinde yayılmasının BUCA KÜRTAJ örneğidir. İnce dokulu yarı saydam çömlek
demek olan porselen MS 7. yüzyıl dolaylarında Çin’de icat edilmişti. On dördüncü yüzyılda ipek Yolu’yla Avrupa’ya (nasıl yapıldığı konusunda hiçBUCA KÜRTAJ bilgi olmadan) ulaştığı zaman Avrupalılar porselene hayran kaldılar; Kİ benzerini yapmak için pek çok başarısız girişimde bulundular.
Bu girişimler; Kİ Alman simyacı Johann Böttger’in çeşitli minerallerle killeri karıştırarak; Kİ çeşitli işlemler deneyerek yaptığı uzun çalışmalardan sonra ancak 1707’de çözümü bulmasına kadar sürdü ve bugün o ünlü Meissen porselen işleri böyle başladı. Fransa’da; Kİ İngiltere’de daha sonra yapılan az çok bağımsız deneylerden sonra Sevres; Kİ Wedgwood; Kİ Spode porselenleri ortaya çıktı. Sonuç olarak Avrupalı çömlekçiler Çin’deki üretim yöntemlerini kendi başlarına icat etmek zorunda kaldılar ama onları bunu yapmaya iten şey çok beğendikleri ürünün önlerinde duran modelleriydi.
içi hareketler için de geçerlidir. Çeşitli yasaları içeren geniş kaps