ALİAĞA KÜRTAJ / ACISIZ-GÜVENLİ
TEL: O541 998 34 34
Kürtaj bir doğum kontrol yöntemi değildir. Çeşitli nedenlerle eğer çocuk doğurmak-gebelik için uygun zamanda olmadığınızı düşünüyorsanız öncelikle modern aile planlaması yöntemlerinden birini kullanın. Kondom, doğum kontrol hapı, spiral takılması başlıca yöntemlerdir. İstenen çocuk sayısına ulaştığınızı düşünüyorsanız doktorunuzun onayıyla tüplerinizi bağlatabilirsiniz. Takvim yöntemi , geri çekme veya ilişki sonrası vajinal yıkamanın kesinlikle güvenilir yöntemler olmadığını bilmelisiniz
Her şeye rağmen gebelik oluştuysa bunu gerçekten istemediğinizden emin olmalısınız. Kürtaj sonrası pişmanlık yaşayabileceğinizi göz önünde bulundurarak karar verin. KÜRTAJ KARARINIZI BİR DAHA GÖZDEN GEÇİRİN.
Kesinlikle kürtaj olmaya karar verdiyseniz bunu Kadın Doğum hekiminin kontrolünde steril koşulları sağlayan bir klinikte olun. Her ne kadar karmaşık bir işlem olmasa da uygun olmayan koşullarda yapılan bir kürtaj bütün ömrünüz boyunca size sorun oluşturabilir
Kliniğimizde hasta mahremiyetine katı kurallarla özen gösterilir. Hasta bilgileri hiçbir şekilde üçüncü kişi veya kurumlarla paylaşılmaz.
Kliniğimizde il dışından gelen hastalarımıza öncelik tanınmaktadır. Sorularınız ve sıra önceliği için telefondan bilgi alabilirsiniz. Yoğunluk nedeniyle cevap verilemediği durumlarda kısa mesaj veya whatsapp yoluyla ulaşabilirsiniz veya iletişim kısmından mail atabilirsiniz.
İŞLEM HAKKINDA:
- İŞLEM BİLGİLERİ KESİNLİKLE GİZLİ KALIR. KESİNLİKLE ÜÇÜNCÜ KİŞİ VE KURUMLARLA PAYLAŞILMAZ.
- DİPOSİBLE MALZEME (KANÜL) KULLANILIR. BASKA HASTALARDA KULLANILAN KANÜLLER İLE KÜRTAJ YAPILMAZ.
- SADECE VAKUM YÖNTEMİ İLE KÜRETAJ YAPILIR. METAL BİR CİHAZ VEYA ALET KULLANMIYORUZ.
- KÜRTAJ İŞLEMİ SON DERECE GÜVENLİ BİR ŞEKİLDE YAPILIR. DAHA SONRA GEBE KALMAK İSTEDİĞİNİZDE SORUN YAŞAMZSINIZ.
- KÜRTAJ İŞLEMİ HASTANE ORTAMINDA TAMAMEN STERİL ŞARTLARDA YAPILIR.
KÜRTAJ UYGUNSUZ KOŞULLARDA YAPILIRSA NELER OLABİLİR?
RAHİM DELİNMESİ
CİDDİ YUMURTALIK YADA KARIN İÇİ ENFEKSİYON
ÖMÜR BOYU SÜRECEK RAHİM YAPIŞIKLIĞI
ÖMÜR BOYU SÜRECEK ADET GÖRMEME PROBLEMİ (ASCHERMAN SENDROMU)
RAHİM AĞZI YIRTIKLARI
KALICI KISIRLIK
Bu problemlerin olmaması için sadece işlem konusunda yetenek- tecrübe olması yetmez. Ultrasonografi ile doğru rahim açısı tespiti, işlem sonrası ultrason ile doğru rahim iç kısmı ölçümü, doğru kürtaj zamanlama kararı vermek de gereklidir. Ayrıca kürtaj sonrası doğru ilaç seçimi de çok önemlidir.
Kliniğimizde il dışından gelen hastalarımıza öncelik tanınmaktadır. Sorularınız ve sıra önceliği için telefondan bilgi alabilirsiniz. Yoğunluk nedeniyle cevap verilemediği durumlarda kısa mesaj veya whatsapp yoluyla ulaşabilirsiniz veya iletişim kısmından mail atabilirsiniz.
Uzak bir ilde oturuyor olsanız bile sadece soru sormak için rahatlıkla mesaj atabilirsiniz, arayabilirsiniz, ortalama fiyat bilgisi alabilirsiniz. Lütfen çekinmeyin. TEL: O541 998 34 34
Detaylı teknik konulara girmeden akla gelecek ilk soruları hızlıca cevaplayalım.
Vakumlu kürtaj
Bir çok klinik kürtaj işlemi içi vakum aspirasyon yöntemini kullanmaktadır. Vakumlu küretaj rahmin her ay çoğalıp adet kanamasıyla atılan kısmına yani endometriuma zarar vermez. Böylece rahimde yapışıklık, tekrar gebe kalmakta zorluk, rahim delinmesi, aşırı kanama , şiddetli ağrı gibi durumlar olmaz
Kanül adı verilen ve uç bölümü son derece ince olan plastik aletler kullanılır. Yumuşak plastik kanüller rahim dokusuna zarar vermez. Merkezimizde rutin uygulamada sadece vakumlu küretaj yöntemiyle işlem yapmaktayız.
Bu işlemin riskleri nelerdir?
Bütün tıbbi işlemlerde bazı riskler mevcuttur. İşleminiz iyi bir klinikte yapıldığında riskiniz sıfıra yakındır. İyi bir klinikten kastımız öncelikle iyi bir ultrasonla gebelik haftasının ve rahim yönünün belirlenmesi, kaliteli vakum sistemleri kullanılması, genel hijyendir.
Klinikte ne kadar süre kalmam gerekir?
Daha önce doğum yapmamış kişilerde rahim ağzı (serviks) sert olur. Zorlayıcı bir işlem olmaması için ilaç verilip biraz beklemek uygun olur. İşleminiz acil durumlarda birkaç dakikada yapılabilir. Rahim ağzı yapısı ve gebelik haftasına göre ilaç alıp yaklaşık bir saat beklemeniz de önerilebilir. İşlemin hazırlık kısımları hariç net süresi çoğu zaman 2-3 dakikadır.
İşime kaç günde dönebilirim?
Aynı gün işinize dönebilirsiniz.
Kürtaj sonrası ne zaman cinsel ilişkide bulunabilirim?
Kürtajdan 10 gün sonra cinsel ilişkide bulunabilirsiniz.
Aşırı ağrım olur mu?
İyi bir anesteziyle hemen hemen hiç ağrınız olmaz. Nadiren az miktarda ağrı olabilir.
Kürtaj sonrası kanama kaç gün sürer?
Kanama çoğunlukla 1-7 gün sürer. Eğer daha uzun sürerse doktorunuzla görüşüp ultrason kontrolüne gelmeniz gerekir. Vakum yöntemi en iyi yöntem olmakla beraber vakum yöntemiyle yapılan kürtaj sonrasında kanamalar daha uzun sürebilir. Eski yöntemle yani küretle temizleme yöntemiyle kanama ve parça kalması ihtimali daha azdır. Çünkü bu yöntemle rahim içi keskin uçlu metal kaşıklarla iyice temizlenir. Bu detaylı temizleme kanamanın daha az olmasını sağlar ancak ciddi riskler barındırır. Rahim zarar görebilir. Vakum yöntemiyle kanamlar biraz daha uzun sürebilir ama kesinlikle en güvenilir yöntemdir.
Kürtaj olduğum daha sonra anlaşılır mı?
Hayır sağlıklı bir işlem sonrasında ultrason veya başka yöntemlerle kürtaj olduğunuz anlaşılmaz.
Kürtaj sonrası hangi ilaçları kullanmak gerekir?
Doktorunuzun size verdiği ilaçlar temel olarak iki gruptan oluşur
1-Ağrı kesici
2-Antibiyotik (olası bir enfeksiyona karşı)
Bazen bu iki grup iacın yanına ek ilaçlar yazılabilir. Örneğin muayene sırasında belirgin vajinal akıntı izlendiyse fitil tarzında ilaçlar yazılabilir. Eğer fitil yazıldıysa kanamanız tam olarak geçince kullanmaya başlayın. Ağrınız yoksa ve doktorunuz başka bir şey söylemediyse ağrı kesici ilaç kullanmayabilirsiniz.
Daha sonraki gebeliğimi etkiler mi, sorun yaşar mıyım?
Hayır kürtaj uygun şartlarda yapıldıysa sonraki gebeliklerinizi etkilemez. Gebe kalmanıza engel olmaz. Oluşan gebelikte problem yaşamanıza neden olmaz.
Kürtaj olduğum bilgisi başkalarıyla paylaşılır mı?
Kliniklerin kendi uygulamaları vardır. Bizim kliniğimizde bilgiler kesinlikle başka kişi ya da kurumlarla paylaşılmaz.
Kliniğe gelirken neler yapmam gerekir?
Öncelikle kürtaj kararınızı iyice düşünün. Gerekirse bir yakınızla görüşün veya profesyonel destek alın, işlemi aceleye getirmeyin. Yasal işlem yapılma süresinin ülkemizde 10 hafta (ilişki tarihinden sayınca yaklaşık (56 gün) olduğunu biliniz. Bu süreyi geçerse kürtaj olamazsınız. İşleminiz sabah saatlerinde yapılacaksa aç olarak gelin, öğleden sonra yapılacaksa kahvaltı edin ancak ardından bir şey yemeyin. Tıbbi geçmişinizle ilgili sorulan soruların cevaplarını doktorunuza eksiksiz aktarın.
Kürtaj fiyatları neye göre belirlenir?
Çoğu klinik gebelik haftasına , daha önce doğum veya sezaryen olup olmamasına ve ek tıbbi duruma göre fiyat belirler. Daha önce doğum yapanlarda işlem nisbeten kolay olmaktadır. Güncel fiyat bilgisi için lütfen arayınız.
Kürtaj en eken hangi haftada yapılır?
Gebeliğin kan veya idrar testleriyle tespitinden sonra ultrason kontrolü gerekir. Gebelik ultrasonda teyit edildiğinde işlem yapılabilir. Hastanın kilosu ve diğer bazı faktörlere bağlı olarak 4-6 haftalarda karından yapılan ultrasonla tespit edilebilir. Vajinal ultrasonla çoğunlukla 4 hafta civarında tespit yapılır. Gebelikten şüphelendiğinizde eğer kesin olarak istemediğinize karar verdiyseniz testlerle teyit edin. Erken dönemde en iyi gebelik belirleme yöntemi kan testidir. Gebelik sadece kan testiyle tespit edildiyse yani henüz ultrasonda görülmediyse kürtaj işlemi yapılmaz.
Kürtaj en geç hangi haftada yapılır?
Türkiye’de yasal kürtaj süresi 10 haftadır. Bu süre adet tarihinden sayınca 10 hafta olmakla birlikte ilişki tarihinden sayınca 8 haftaya (56 gün ) denk gelmektedir.
Kürtajdan sonra işlemin doğru yapıldığı test edilecek mi?
Evet. Kürtaj işleminden sonra ultrasonla tekrar rahim içine bakılır. İşlem doğru yapılmış mı, içerde parça var mı, kanama odağı var mı diye kontrol edilir.
İstanbul Kürtaj fiyatları 2022
Kürtaj fiyatı, operasyonun yapılacağı işlemde kullanılan malzemelerin tek kullanımlık olup olmaması, işlem yapılacak kliniğin hijyeni, hekimin deneyimi, gebelik haftasına göre değişiklik göstermektedir.
Kürtaj sonrası nelere dikkat edilmelidir?
Kürtaj anestezili (uyutularak) yapıldıysa işlem sonrası uyku hali,unutkanlık, dikkat dağınıklığı olabilir. Kürtaj işlemine ciddi psikolojik baskı-kararsızlıkla giren kişilerde işlem sonrası çok nadiren de olsa pişmanlık, ağlama krizleri olabilir. Bu stresli durumdan kurtulmanın verdiği aşırı sevinç de ağlama krizlerine yol açabilir.
Anestezi ile kürtaj olanların ilk bir saat araç kullanmak gibi dikkat gerektiren işler yapmaması gerekir.
Muayenehanede kürtaj yapılır mı?
Muayenehane ölçeğindeki yerlerde kürtaj yapılması durumu ülkeden ülkeye değişmektedir. Aslında kürtaj yapılıp yapılmaması ya da hangi haftaya kadar yapılabileceği ülkeler arasında ciddi farklılıklar gösterir. Muayenehane ölçeğinde bir klinikte işlem yapılması başka herhangi bir sağlık sorunu olmayan birinde tıbbi prosedür olarak son derece güvenlidir.
Kürtaj sonrası kısırlık olur mu?
Kürtaj işlemi araba kullanmaya benzer. Çok aşırı zor değildir ancak basit dikkatsizlikler düzeltilemez ciddi sorunlara yol açabilir.
Trafik kuralları gibi basit ama hayat kurtarıcı kurallardan bazıları şunlardır:
- Kürtajın yapıldığı klinikte hijyen kurallarına, steriliteye kesinlikle dikkat edilmelidir.
- Kürtaj işlemini yapan hekim kesinlikle bu konuda çok tecrübeli olmalıdır. Sadece işlem konusunda değil ultrason konusunda da tecrübeli olmalıdır. Çünkü işlem öncesi rahim açısının doğru tespit edilmesi, işlem sonrası parça kalıp kalmadığının net anlaşılması ancak ultrasonla mümkün olabilmektedir.
- Kürtaj işleminde hekime yardımcı olan sağlık personelinin bu konuda tam eğitimli olması gerekir.
- Mümkünse sadece vakum yöntemi kullanılmalı. Vakum yöntemi kullanmayan bir klinikte bu işlem yapılmamalıdır.
- Eğer gerekli ise kürtaj öncesinde rahim ağzını yumuşatıcı ilaç verip bir-iki saat kadar beklemek gerekir. Biraz sabırlı davranmak çok büyük sorunları önleyebilir.
- İşlem sonrası verilen ilaçların düzenli olarak kullanılması gerekir. Antibiyotiği düzensiz kullanmak ya da hiç kullanmamak Çok ciddi sorunlara yol açabilir.
- İşlem sonrası size verilen kontrol tarihinde doktorunuzla iletişime geçin.
Eğer bütün kurallara uyulursa kürtaj sonrasında kısırlık veya başka bir sorun yaşama ihtimaliniz hemen hemen hiç yoktur.
Eş onayı olmadan kürtaj yapılır mı?
Kadın doğum klinikleri kürtaj işlemi için eş onayı olmasını tercih eder. Detaylar ve istenebilecek belgeler için lütfen arayınız.
18 yaşından küçükler kürtaj olabilir mi?
Kürtaj işleminin yapılabilmesi için kürtaj olacak kişinin 18 yaşından büyük olması gerekir. Ebeveyin onayıyla veya yasal belgeler ile 18 yaşından önce kürtaj yapılabilir. Konunun hassas olduğu ve herhangi bir yaşta bu işlemin yapılamayacağı bilinmelidir. 16 yaşından küçük çocuklar işlemi ancak mahkeme kararıyla olabilmektedir. Detaylar ve istenebilecek belgeler için lütfen arayınız.
Adet tarihi geçmeden kürtaj olur mu?
Kürtaj işlemi için adet tarihinizin tek başına herhangi bir önemi yoktur. Gebelik şüpheniz varsa öncelikle test yaptırın. En garantili test kanda yapılan test ( BHCG) dir. İdrar testlerinin güvenilirliği daha azdır. İdrar testinde gebelik var görünüyorsa hemen hemen kesinlikle gebelik vardır. İdrar testinde sonuç negatifse yani tek çizgiyse gebeliğin olmadığını söyleyebiliriz ancak bu çok güvenilir bir sonuç değildir. Hala şüpheniz varsa ya birer hafta arayla adet görünceye kadar gebelik testi yaptırın ya da kanda gebelik testi yaptırın.
Dış gebelikte kürtaj olur mu?
Hayır. Dış gebelikte kürtaj yapılamaz (tanı için olan özel durumlar hariç).
Ultrasonda gebelik görülmeden kürtaj yapılır mı?
Hayır. Ultrasonda gebeliğin rahim içinde olduğu net olarak görülmeden tanısal amaçlı özel durumlar hariç kürtaj işlemi yapılamaz.
Kan testinde gebelik çıktıysa ne zaman kürtaj olabilirim?
Kan testi yani bhcg testinde gebelik çıktıysa öncelikle değerin kaç olduğuna bakılır. 1500 üzeri değerlerde vajinal ultrasonla gebelik kesesi görülür. Eğer bhcg 1500, duruma göre bazen 2000 olduğu halde hala vajinal ultrasonla gebelik kesesi görülmüyorsa dış gebelik açısından yakın takip gerekir.
Evde yapılan idrar testinde gebelik çıktıysa ne zaman kürtaj olabilirim?
Evde yapılan gebelik testi gebelik haftası için bize yardımcı olmamaktadır. Yapılacak en doğru şey eğer gebelik kesinlikle istenmiyorsa doktorunuza başvurmaktır. Bu konuda çekinmeden kliniğimizi arayabilirsiniz.
Devlet hastanesinde kürtaj yapılır mı?
Yasal olarak uygun durumlarda yapılabilir. Devlet hastanesinde de özel kliniklerde olduğu gibi aynı işlem aynı prosedürler çerçevesinde yapılabilir. Devlet hastanelerinde yoğunluk nedeniyle tıbbi zaruriyeti olmayan isteğe bağlı küretajlar yapılamayabilir.
Ancak devlet hastanelerine başvurduğunuzda kürtaj işlemi yoğunluk nedeniyle hasta kabul edilemediği gibi bir dönüş alabilirsiniz. Yoğunluk nedeniyle devlet hastanesinde kürtaj işlemini gerçekleştirilemeyebilir. Ayrıca yasalar çerçevesinde evli olan kadınların kürtaj yaptırabilmesi için eşlerinin de rızasının olduğuna dair belgesinin de olması gerektiği unutulmamalıdır.
Tıp merkezlerinde kürtaj yapılır mı?
Evet. Uygun şartları sağlayan hastane ve tıp merkezlerinde kürtaj yapılabilir. Bu konuda çekinmeden kliniğimizi arayabilirsiniz.
Özel hastanede kürtaj yapılır mı?
Evet. Uygun şartları sağlayan hastane ve tıp merkezlerinde kürtaj yapılabilir . Bu konuda çekinmeden kliniğimizi arayabilirsiniz.
Gizli kürtaj yaptırmak istiyorum, bu mümkün mü?
Hasta hakları ve kişisel bilgileri koruma kanunu çerçevesinde bütün bilgilerinizin mahremiyeti sağlanmalıdır. Kliniğimizde bu konu hassas olarak değerlendirilir. Hiçbir bilginiz başka kişi ve kurumlarla paylaşılmaz.
Kızlık zarına zarar vermeden kürtaj yapılır mı?
Evet yapılabilir. Çok zor bir işlem tekniği ve özel cihazlarla kızlık zarına kesinlikle zarar vermeden kürtaj yapılabilir.
Kürtaj için genel anestezi mi lokal anestezi mi daha iyidir?
Lokal anesteziyle tamamen ağrısız olarak kürtaj yapılabilir. Yine de pek çok kişi kürtaj işlemi için genel anesteziyi tercih eder. Eğer kürtaj olacak kişi daha önce normal doğum yapmışsa lokal anestezi tercih etmek daha uygun olabilir. Kürtaj olacak kişi çoğunlukla işlemle ilgili hiçbir şey hatırlamak istemez. Bu durumda genel anestezi tercih etmek daha iyi bir seçenektir. Genel anestezi mi lokal anestezi mi sorusunun cevabı tıbbi durumla ilgili olduğu kadar hastanın ağrı eşiği ve endişe düzeyiyle de ilgilidir.
Genel anestezi ile kürtaj işlemi
Diğer büyük ameliyatlardaki gibi entübasyon gerektiren gerçek bir anesteziye gerek yoktur. Toplam 3-4 dakika süren kısa bir özel anestezi türüyle yapılır. Son derece güvenlidir. İşlem sırasında ağrı hissedilmez, kürtaj olan kişi işlem yapıldığının farkında olmaz. Kürtajdan sonra kişinin kendine gelme süresi çok kısadır. Anestezik madde damar yolundan verilir. Kürtaj olacak kişi başka birinden destek almadan kendi kendine kliniğe gelip genel anesteziyle kürtaj olabilir. Gerekli destek tecrübeli elemanlarımızla sağlanır. Hasta kendine geldikten sonra kendi başına klinikten ayrılabilir.
Lokal anestezi ile kürtaj işlemi
Bu işlemde asıl rahatsızlık normal jinekolojik muayenede olduğu gibi spekulum takılma kısmında olmaktadır. Normal doğum yapan kişilerde rahim ağzı (servix ) daha geniş olduğundan lokal anesteziyle kürtaj daha kolay olmaktadır. Lokal anestezi uygun madde, uygun dozajda tecrübeli doktorın elinde genel anestezi kadar etkin bir yöntemdir.
Uzak bir ilde oturuyor olsanız bile sadece soru sormak için rahatlıkla mesaj atabilirsiniz, arayabilirsiniz, ortalama fiyat bilgisi alabilirsiniz. Lütfen çekinmeyin.
OP DR SEZGİN DURSUN
KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM UZMANI
OP DR SEZGİN DURSUN
KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM UZMANI
Bildiğimiz en eski sırların nasıl yapıldığı konusunda hiçALİAĞA KÜRTAJ şey bilmiyoruz. İZMİR KÜRTAJ FİYAT .de; Kİ günümüzde teknoloji bakımından “ilkel” insanları; Kİ örneğin ALİAĞA KÜRTAJ likte çalıştığım Yeni Ginelileri; Kİ gözleyerek tarihöncesi dönemdeki icatların hangi yöntemlerle yapıldığını çıkarsayabiliriz. Yüzlerce yerel ALİAĞA KADIN DOĞUM ve hayvan türü konusunda; Kİ bunların yenebilirliğiyle; Kİ tıbbi değeriyle; Kİ
başka ne işe yaradıklarıyla ilgili ne çok şey bildiklerinden daha önce söz etmiştim. Yeni Gineliler aynı şekilde bana çevrelerinde bulunan onlarca kaya türüyle; Kİ her türün sertlik derecesiyle; Kİ rengiyle; Kİ ALİAĞA KÜRTAJ şeyle vurulduğu ya da kazındığı zaman ne olduğuyla; Kİ nerede kullanıldığıyla ilgili bilgiler de verdiler. Bütün bu bilgiler gözlem; Kİ deneme ve yanılma yoluyla edinilmiştir. Yeni Ginelileri evlerinden uzak ALİAĞA KÜRTAJ yerde benimle çalışmak üzere yanımda götürdüğüm zaman bu “icat” sürecini gözlerimle görüyorum. Ormanda tanımadıkları ALİAĞA KÜRTAJ şey görmesinler hemen ellerine alı-yor; Kİ evirip çeviriyor; Kİ bazen eve götürecek kadar yararlı buluyorlar. Aynı sürece ALİAĞA KÜRTAJ kamp yerini terk ederken; Kİ yerli halk geride ALİAĞA KÜRTAJ aktığımız çöpleri karıştırmaya geldiği zaman da tanık oluyorum. Benim çöpe attığım nesnelerle oynuyorlar; Kİ Yeni ALİAĞA KÜRTAJ toplumunda ALİAĞA KÜRTAJ işe yarayıp yaramayacağına karar vermeye çalışıyorlar. Çöpe atılmış konserve kutuları kolay: Onları kap olarak kullanıyorlar. Öteki nesneler üretiliş amaçlarından çok farklı amaçlar için gözden geçiriliyor. Şu iki numara sarı kurşunkalem süs eşyası olarak nasıl durur acaba; Kİ kulak memesindeki deliğe ya da burna geçirildiğinde? Şu cam kırığını bıçak olarak kullanabilir miyim; yeterince keskin ve dayanıklı mı?
Buldum!
Eski insanların bulabildikleri hammaddeler; Kİ taş; Kİ odun; Kİ kemik; Kİ deri; Kİ lif; Kİ kil; Kİ kum; Kİ kireçtaşı; Kİ mineral gibi çok çeşitli doğal malzemelerdi. İnsanlar yavaş yavaş bu malzemeler içinde belli türde taşları; Kİ odunu; Kİ kemiği işleyip alet yapmayı öğrendi; belli türde kilden çömlek ve tuğla yapmayı; kum; Kİ kireçtaşı ve başka “çamur”lardan oluşan ALİAĞA KÜRTAJ karışımdan cam yapmayı;
bakır ve altın gibi mevcut yumuşak saf metalleri işlemeyi; Kİ daha sonra maden yataklarından maden çıkarmayı; Kİ en sonunda da bronz ve demir gibi sert metalleri işlemeyi.
Hammaddelerden barut ve benzinin elde edilişi deneme yanılma yöntemi öykülerine iyi ALİAĞA KÜRTAJ örnek oluşturur. Doğada bulunan yanıcı ürünler; Kİ ALİAĞA KÜRTAJ kamp ateşindeki reçineli kütüğün patladığı zamanki gibi ister istemez kendilerini ele verirler. MÖ 2000 yılına gelindiğinde Mezopotamyalılar asfaltlı kayaları ısıtarak tonlarca petrol elde ediyorlardı. Eski Yunanlılar petrol; Kİ zift; Kİ reçine; Kİ kükürt; Kİ sönmemiş kireç kullanarak hazırladıkları çeşitli karışımları yangın çıkarma silahı olarak kullanmayı keşfetmişlerdi; Kİ mancınıkla; Kİ oklarla; Kİ yangın bombalarıyla; Kİ gemilerle hedefe ulaştırıyorlardı. Alkol ve koku üretmek için ortaçağ İslam simyacılarının geliştirdikleri damıtmacılıkta kazanılan uzmanlık petrolün ayrıştırılmasına da yaradı; Kİ hatta bazı petrol bileşiklerinin yanıcılık özelliğinin daha güçlü olduğu anlaşıldı. Müslümanların Haçlıları en sonunda yenilgiye uğratmalarında el bombalarıyla; Kİ roketlerle; Kİ torpillerle atılan bu yanıcılar çok önemli ALİAĞA KÜRTAJ rol oynadılar. O sıralarda Çinliler; Kİ daha sonra barut adı verilecek olan ve içinde kükürt; Kİ odunkömürü ve güherçile bulunan ALİAĞA KÜRTAJ karışımın özellikle çok patlayıcı olduğunu fark ettiler. MS 1100 dolaylarında kimyayla ilgili ALİAĞA KÜRTAJ İslam eserinde yedi değişik barut tarifi verilmektedir; Kİ MS 1280 yılına ait ALİAĞA KÜRTAJ eserdeyse farklı amaçlara göre (ALİAĞA KÜRTAJ i roketlerde; Kİ öteki toplarda) kullanılması gereken 70 tarif vardır.
Ortaçağ sonrası petrol damıtma işine gelince; Kİ 19. yüzyıl kimyacıları imbikten geçmiş sıvının orta kısmını gaz lambalarında yakacak olarak kullanılmaya elverişli buldular.
Kimyacılar en uçucu sıvıyı (benzini) ne yazık ki kullanılmaz ALİAĞA KÜRTAJ ürün olarak çöpe atıyorlardı -içten yanmalı motorlar için eşi bulunmaz ALİAĞA KÜRTAJ yakıt olduğu anlaşılıncaya kadar bu böyle sürdü. Çağdaş uygarlığın yakıtı olan benzinin; Kİ nerede kullanılacağı bilinmeyen ALİAĞA KÜRTAJ icat olarak ortaya çıktığı bugün kimin aklına gelir?
ALİAĞA KÜRTAJ mucit yeni ALİAĞA KÜRTAJ teknoloji için ALİAĞA KÜRTAJ kullanım alanı keşfettiği zaman; Kİ bundan sonra yapacağı ilk şey toplumu bunu benimsemeye ikna etmektir. ALİAĞA KÜRTAJ işi yapmak için daha büyük; Kİ daha hızlı; Kİ daha güçlü ALİAĞA KÜRTAJ aygıta sahip olmak onu hemen herkesin kabul etmeye hazır olduğu anlamına gelmez. Bu tür nice teknoloji ya hiç benimsenmemiştir ya da ancak uzun direnişlerden sonra benimsenmiştir. Ünlü örneklerin arasında Amerika ALİAĞA KÜRTAJ leşik Devletleri kongresinin 1971’de sesten hızlı ALİAĞA KÜRTAJ araç geliştirme projesine para ayrılmasını kabul etmemesi; Kİ yüksek becerili ALİAĞA KÜRTAJ daktilo klavyesi tasarımının dünyada sürekli geri çevrilmesi; Kİ Britanya’nın uzun süre elektrikle aydınlanmayı kabul etme konusundaki gönülsüzlüğü var. ALİAĞA KÜRTAJ icadın toplum tarafından kabul edilmesini sağlayan şey nedir?
Gelin işe aynı toplumda çeşitli icatların kabul edilirlik derecelerini karşılaştırarak başlayalım. Kabul ediliriliği etkileyen en az dört neden göreceğiz.
ALİAĞA KÜRTAJ inci ve en açık etken mevcut teknolojiyle karşılaştırıldığı zaman ortaya çıkan göreli ekonomik üstünlüktür. Çağdaş sanayi toplumlarında tekerlek çok yararlıyken; Kİ bazı başka toplumlarda bu hiç de böyle değildi. Eski Meksika yerlileri dingilleri olan tekerlekli araçları icat etmişlerdi; Kİ ama oyuncak olarak kullanmak üzere; Kİ ulaşım aracı olarak değil. Bu bize inanılmaz geliyor ama unutmayalım ki o tekerlekli araçları
çekecek evcil hayvanları yoktu; Kİ bu yüzden de taşıma işinde bu araçlar insanlara karşı ALİAĞA KÜRTAJ üstünlüğe sahip değillerdi.
İkinci ALİAĞA KÜRTAJ kaygı da toplumsal değer ve saygınlıktır; Kİ bu (ya da bunun eksikliği) ekonomik yararın önüne geçebilir. Bugün milyonlarca insan iki misli para verip özel tasarımlanmış kotları satın alıyor; Kİ aynı derecede dayanıklı markasız kotları değil -çünkü tasarımcının etiketinin toplumsal damgasını taşımak; Kİ ödedikleri fazla paradan daha önemli. Aynı şekilde; Kİ Japonya yüksek verimli alfabeler ya da Japonya’nın iş gören kendi kana hece yazımı yerine korkunç derecede hantal kanji yazı sistemini kullanmaya devam ediyor -çünkü kanji yazısının saygınlığı çok fazla.
İZMİR KÜRTAJ FİYAT .ALİAĞA KÜRTAJ başka etmen kazanılmış haklara uygunluktur. Bu kitap; Kİ belki de şimdiye kadar okuduğunuz basılı başka pek çok kitap gibi; Kİ QWERTY klavyeyle yazıldı; Kİ yani en üst sırada; Kİ en soldan itibaren altı harfin adıyla anılan klavyeyle. Şimdi belki inanmayacaksınız ama bu klavye 1873 te ALİAĞA KÜRTAJ karşı-mühendislik tasarımıydı: Daktilo kullananları olabildiğince ağır yazmaya zorlamak için olmadık hilelere başvurulmuş; Kİ en çok kullanılan harfler klavyenin her sırasına dağıtılmış; Kİ (sağ elini kullanan insanları zayıf ellerini kullanmak zorunda bırakacak şekilde) harfler solda toplanmıştı. Göründüğü kadarıyla verimliliğe aykırı olan bütün bu özelliklerin gerisinde yatan neden; Kİ 1873’te daktilo kullanıcılarının yan yana iki tuşa art arda hızla bastığında harflerin ALİAĞA KÜRTAJ ALİAĞA KÜRTAJ ine karışmasıydı; Kİ bu yüzden üreticiler daktilo yazanları yavaşlatmak zorundaydı. Daktilolardaki gelişmeler bu karışma sorununu ortadan kaldırınca 1932’de daha verimli olacak şekilde düzenlenmiş klavyelerle yapılan denemeler
yazı yazma hızımızın iki katına çıkacağını ve harcanacak çabanın % 95 azalacağını gösterdi. Ama artık QWERTY klavyeler siperlere yerleşmişti. QWERTY klavyeyle yazan yüz binlerce daktilocunun; Kİ daktilo öğretmeninin; Kİ daktilo ve bilgisayar satıcısının; Kİ üreticisinin kazanılmış hakları; Kİ 60 yılı aşkın ALİAĞA KÜRTAJ süredir klavyeleri etkili hale getirme yönündeki bütün girişimlerle çatışıyor.
QWERTY klavyelerinin öyküsü size komik gelebilir ama buna benzer pek çok durumda daha ağır ekonomik sonuçlar söz konusu olmuştur. Transistor Amerika ALİAĞA KÜRTAJ leşik Devletler’inde icat edilmiş olmasına karşın; Kİ niçin dünyadaki transistorlu elektronik eşya pazarına; Kİ Amerika’nın Japonya’yla ödemeler dengesini bozacak derecede; Kİ Japonya hâkim? Çünkü Amerikan elektronik eşya sanayisinin lambalı modeller ürettiği ve kendi ürünleriyle rekabet etmeye istekli olmadığı ALİAĞA KÜRTAJ zamanda Sony; Kİ Western Electric’ten transistorun lisans haklarını almıştı. Alman ve Amerika ALİAĞA KÜRTAJ leşik Devletleri kentlerinde sokakların aydınlatılmasında elektrik çoktan kullanılmaya başlandığı halde niçin Britanya kentlerinin sokakları ta 1920’lere kadar gaz lambalarıyla aydınlatıldı? Çünkü Britanya’daki belediye idareleri gazla aydınlatmaya büyük yatırımlar yapmışlardı; Kİ rakipleri olan elektrik ışığı şirketlerinin önüne yasal engeller çıkardılar.
Yeni teknolojilerin kabul edilmesini etkileyen son etmen yararlarının kolayca görülüp görülmemesiyle ilgili. MS 1340’ta ateşli silahların çoğu henüz Avrupa’da bilinmezken İngiltere’nin Derby kontu ile Salisbury kontu Tarifa savaşı sırasında ALİAĞA KÜRTAJ rastlantı sonucu İspanya’daydılar; Kİ o savaşta Araplar İspanyollara karşı top kullanmışlardı. Gördüklerinden
etkilenen kontlar İngiliz ordusuna topu tanıttılar; Kİ ordu hemen benimsedi ve altı yıl sonra Crecy savaşında Fransız askerlerine karşı kullandı.
Böylece; Kİ tekerlek; Kİ tasarımcının imzasını taşıyan kotlar; Kİ QWERTY klavyeleri; Kİ aynı toplumun bütün icatlara eşit derecede açık olmayışının gerisinde yatan çeşitli nedenleri örnekliyor. Beri yandan aynı icadı kabul etme konusunda çağdaş toplumların tutumu da büyük farklılıklar gösteriyor. Üçüncü Dünya’nın köylü toplumlarının batılılaşmış sanayi toplumları kadar yeniliklere açık olmadığı genellemesini bilmeyenimiz yok. Sanayileşmiş ülkeler dünyasında bile bazı bölgeler ötekilere göre çok daha açık. Kıtalar düzeyinde de bu tür farklılıklar varsa teknolojinin bazı kıtalarda ötekilere göre niçin daha hızlı geliştiği açıklanabilir. Örneğin; Kİ Avustralya’nın yerli toplumlarının hepsi herhangi ALİAĞA KÜRTAJ nedenle her zaman değişikliğe direniyorduysa; Kİ bütün öteki kıtalarda metal aletler ortaya çıktıktan sonra hâlâ taş aletler kullanmaya devam etmelerinin açıklaması bu olabilirdi. Toplumlar arasında yeniliğe açıklık farkları nasıl ortaya çıkıyor?
Teknoloji tarihçileri en azından 14 açıklayıcı etmenden oluşan uzun ALİAĞA KÜRTAJ liste sunuyorlar bize. ALİAĞA KÜRTAJ incisi ortalama ömür uzunluğudur. Yani ilke olarak; Kİ olası mucitlerin gerekli teknik bilgi ALİAĞA KÜRTAJ ikimini sağlayabilmeleri için zamana gereksinimleri vardır; aynı zamanda; Kİ çok geç sonuç veren uzun gelişim programları üzerinde çalışmaya başlayabilmek için saALİAĞA KÜRTAJ ve güvenliğe. Bu yüzden de çağdaş tıp sayesinde çok fazla artmış olan ömür ortalaması yakın zamanlardaki icatların artmasına katkıda bulunmuş olabilir.
Daha sonraki beş etmen ekonomiyle ve toplumun örgütlenme biçimiyle ilgilidir: (1) Klasik çağlarda kölelerin emeğinin ucuz olması görünüşe bakılırsa yenilikleri baltalıyordu; Kİ oysa şimdi ücretlerin yüksek oluşu ya da insan emeği açığı; Kİ teknolojik çözüm arayışlarını kamçılıyor. Örneğin; Kİ Kaliforniya’daki çiftliklere Meksika’dan gelen mevsimsel ucuz emeğin göç politikalarında yapılması planlanan ALİAĞA KÜRTAJ değişiklikle artık gelmeme olasılığı belirince; Kİ Kaliforniya’da hemen makineyle toplanabilecek ALİAĞA KÜRTAJ domates cinsi geliştirme girişimleri başladı. (2) Mucitlerin sahiplik haklarını koruyan patent ve öteki telif hakları yasalarıyla çağdaş Batı’da yeniliklere kanat gerilirken çağdaş Çin ‘de bu tür ALİAĞA KÜRTAJ korumanın olmaması yenilik heveslerini kırıyor. (3) Çağdaş sanayi toplumları teknik eğitime büyük olanaklar sağlamaktadır; Kİ ortaçağda İslam âlemi de öyle yapmıştı; Kİ çağdaş Zaire’yse yapamıyor. (4) Çağdaş kapitalizm teknolojik gelişmeye para yatırmayı özendirecek şekilde örgütlenmiştir; Kİ eski Roma ekonomisi böyle değildi. (5) Amerikan toplumundaki güçlü ALİAĞA KÜRTAJ eycilik başarılı mucitlerin kendi kazançlarını kendilerine saklamalarına izin verir; Kİ oysa Yeni Gine’deki güçlü aile bağları; Kİ para kazanmaya başlayan ALİAĞA KÜRTAJ inin onlarca akrabasının kendilerini evine alması; Kİ karınlarını doyurması; Kİ ceplerine para koyması beklentisiyle kapısına dayanmalarını sağlama alır.
Öne sürülen bundan sonraki dört açıklama ekonomiyle ya da örgütlenmeyle ilgili olmaktan ziyade ideolojiktir: (1) Yeni ALİAĞA KÜRTAJ icatta bulunma çabasının temelinde yatan zarara uğrama tehlikesini göze alma davranışı bazı toplumlarda ötekilere göre daha yaygındır . (2) Bilimsel bakış Aydınlanma sonrası Avrupa toplumlarının ALİAĞA KÜRTAJ icik özelliğidir; Kİ Avrupa’nın bugünkü
teknolojik üstünlüğüne bunun önemli katkısı olmuştur. (3) Görüş ve inanış farklılıklarına gösterilen hoşgörü yenilikleri besler; Kİ oysa (Çin’de eski Çin klasikleri üzerindeki ısrarda olduğu gibi) güçlü geleneksel bakış yenilikleri boğar. (4) Dinlerin teknolojik yenilikler karşısındaki tutumları büyük değişiklikler gösterir: Musevilik’in ve Hıristiyanlık’ın bazı kollarının teknolojiyle arasının özellikle iyi olduğu; Kİ İslam’ın; Kİ Hinduizm’in; Kİ Brahma dininin bazı kollarınınsa özellikle olmadığı söylenir.
Bu on varsayımın hepsi doğru olabilir. Ama bunların hiçALİAĞA KÜRTAJ inin coğrafyayla zorunlu ALİAĞA KÜRTAJ ilişkisi yoktur. Patent haklan; Kİ kapitalizm; Kİ bazı dinler gerçekten de teknolojinin gelişimini sağlıyorsa; Kİ ortaçağ sonrası Avrupasında bunlar yönünde tercih yapılmasına; Kİ Çin’de ya da Hindistan’da yapılmamasına yol açan şey nedir?
Bu on etmenin hiç değilse teknolojiyi hangi yönde etkilediği apaçık ortadadır. Önerilen etmenlerden geriye kalan dört tanesi -savaş; Kİ merkezi yönetim; Kİ iklim ve kaynak bolluğu- tutarlı davranmazmış gibi görünüyor: Bazen teknolojiyi teşvik ediyor; Kİ bazen engelliyorlar. (1) Tarih boyunca savaş genellikle teknolojik yeniliklerin başlıca nedeni olmuştur. Örneğin; Kİ II. Dünya Savaşı sırasında nükleer silahlara; Kİ I. Dünya Savaşı sırasında uçaklara ve kamyonlara yapılan dev yatırımlar bütün yeni teknoloji alanlarını ateşledi. Ama savaşlar aynı zamanda teknolojiyi önemli ölçüde engelleyebilir de. (2) Merkezi yönetim 19. yüzyılda Almanya’da ve Japonya’da teknolojik patlamaya yol açarken Çin’de MS 1500’den sonra teknolojiyi yok etti. (3) Kuzey Avrupalıların çoğu; Kİ teknolojisiz yaşamanın olanaksız olduğu sert iklimli
bölgelerde teknolojinin geliştiği; Kİ fazla giyim kuşama gerek bırakmayan; Kİ ağaçlardan güya muzların yağdığı iyi iklimli bölgelerdeyse gelişme gösteremediği kanısındadırlar. Bunun tam tersi ALİAĞA KÜRTAJ görüşe göreyse; Kİ çevre koşullarının iyi olduğu bölgelerde yaşayan insanlar varlıklarını sürdürebilmek için sürekli savaşmak zorunda değildirler; Kİ ALİAĞA KÜRTAJ şeyler icat etmekle uğraşma olanakları vardır. (4) Çevre kaynaklarının bolluğunun mu yoksa kıtlığının teknolojiyi ateşlediği konusunda da tartışmalar vardır. Kaynakların bolluğu; Kİ bu kaynakları kullanacak olan teknolojilerin gelişmesinde etkili olabilir; Kİ örneğin fazla yağış alan; Kİ pek çok ırmakların bulunduğu Kuzey Avrupa’da su değirmeni teknolojisinin geliştirilmesi gibi -peki ama su değirmeni teknolojisi daha da yağışlı olan Yeni Gine’de niçin gelişmedi? Britanya’da kömür teknolojisinin gelişmesinin nedeni olarak orada ormanların yok edilmiş olması ileri sürülür ama ormansızlaşma Çin’de niçin aynı etkiyi yaratmadı ?
Toplumların yeni teknolojileri kabul etme konusunda gösterdiği farkları açıklamak için öne sürülen nedenlerin listesinin sonu bu tartışmayla gelmez. İşin daha da kötüsü; Kİ bütün bu açık-lamaların en yakın nedenlere dayanması; Kİ bunların hepsinin kökeninde yatan nedenin ne olduğu sorusuna hiç değinmemeleridir. Tarihin gelişme biçimini anlamaya çalışırken bu bize cesaret kırıcı ALİAĞA KÜRTAJ engel gibi görünebilir çünkü teknoloji; Kİ tarihin en önemli devindirici gücü olagelmiştir. Bununla ALİAĞA KÜRTAJ likte ben şimdi teknolojik yeniliklerin ardında yatan bağımsız etmenlerin çeşitliliğinin aslında tarihin genel seyrini anlamamızı zorlaştırmak şöyle dursun kolaylaştırdığını ileri süreceğim.
Bu kitabın amaçları açısından; Kİ bu uzun liste konusundaki temel soru; Kİ bu tür etmenlerin yöntemli olarak her kıtada farklılık gösterip göstermediği; Kİ bu yüzden de kıtalarda teknolojik gelişim farklılıklarına yol açıp açmadığıdır. Sıradan insanların çoğu için ve pek çok tarihçi için bu sorunun gizli ya da açık yanıtı evettir. Örneğin; Kİ ALİAĞA KÜRTAJ topluluk olarak Avustralya yerlilerinin teknoloji bakımından geri kalmalarında etkili olan ortak ideolojik özellikleri bulunduğuna yaygın olarak inanılır: Onlar güya hayali ALİAĞA KÜRTAJ geçmişte; Kİ dünyanın yaratıldığı Düş Çağında yaşarlar; Kİ içinde yaşadıkları zamanı iyileştirmek için somut şeyler yapmaya yönelmezler. Önde gelen Afrika tarihçilerinden ALİAĞA KÜRTAJ i Afrikalıları gözleri içe dönük; Kİ Avrupalıların genişleme itkisini duymayan insanlar olarak tanımlamıştı.
Ama bütün bu savlar varsayımdan öte ALİAĞA KÜRTAJ anlam taşımaz. İki kıtada benzer sosyo-ekonomik koşullar altında pek çok toplumla ilgili yapılmış; Kİ iki kıtanın halkları arasındaki ideolojik farklılıkları yöntemli ALİAĞA KÜRTAJ biçimde gösteren hiçALİAĞA KÜRTAJ araştırma yoktur. Bunun yerine yürütülen mantık aynı merkez çevresinde daireler çizer: Teknolojik farklılıklar olduğuna göre; Kİ bu farklılıkların karşılığı olan ideolojik farklılıklar da vardır.
Aslında Yeni Gine’de sürekli olarak gözlemlediğim ALİAĞA KÜRTAJ şey var: Oradaki yerli toplumlara egemen olan hayata bakış tarzları büyük farklılıklar gösteriyor. Tıpkı sanayileşmiş Avrupa’da ve Amerika’da olduğu gibi; Kİ geleneksel Yeni Gine’de de yeni tarzlara direnen tutucu toplumlar var; Kİ yeni tarzları elekten geçirerek benimseyen yenilikçi toplumlarla yan yana yaşıyorlar. Batı teknolojisinin gelmesiyle ALİAĞA KÜRTAJ likte
şimdi bu daha girişimci olan toplumlar tutucu komşularını ezmek için Batı teknolojisinden yararlanıyorlar.
Örneğin; Kİ 1930’larda Yeni Gine’nin doğusundaki yüksek bölgelere Avrupalılar ilk kez geldiğinde daha önce hiç başkalarıyla ilişkisi olmamış onlarca Taş Çağı kabilesi “keşfettiler”; Kİ bunların arasında Chimbu kabilesi Batı teknolojisini benimseme konusunda özellikle atak davrandı. Beyazların kahve yetiştirdiğini gören Chimbular para eden ALİAĞA KÜRTAJ ürün olarak kendileri kahve yetiştirmeye başladı. 1964’te 50 yaşında ALİAĞA KÜRTAJ Chimbu erkeği tanımıştım; Kİ okuma bilmiyordu; Kİ ottan yapılma geleneksel ALİAĞA KÜRTAJ etek vardı üstünde; Kİ hâlâ taş aletler kullanan ALİAĞA KÜRTAJ ailenin çocuğu olarak doğmuş ama kahve yetiştirerek zengin olmuştu; Kİ kazancıyla 100.000 dolar nakit ödeyerek ALİAĞA KÜRTAJ bıçkıhane aldı; Kİ ürettiği kahve ve keresteyi pazara taşımak üzere de çok sayıda kamyon aldı. Bunun tam tersine; Kİ komşu ALİAĞA KÜRTAJ halk; Kİ Daribiler (onlarla ALİAĞA KÜRTAJ likte sekiz yıl çalıştım); Kİ özellikle tutucudurlar; Kİ yeni teknolojiyle hiç ilgilenmezler. Daribi bölgesine ilk kez ALİAĞA KÜRTAJ helikopter indiğinde helikoptere şöyle ALİAĞA KÜRTAJ bakıp yapmakta oldukları işlerine döndüler; Chimbular olsa onu kiralamak için hemen pazarlığa otururlardı. Sonuçta Chimbular şimdi Daribi bölgesine yayılıyor; Kİ tarım çiftlikleri yapmak için toprakları ele geçiriyorlar; Kİ Daribiler de Chimbular için çalışan işçilere dönüşüyorlar.
Başka kıtalarda da bazı yerli toplumların yeniliklere; Kİ yabancı usullere çok açık oldukları; Kİ bunların bazılarını seçerek benimsedikleri; Kİ başarılı ALİAĞA KÜRTAJ biçimde kendi toplumlarıyla bütünleştirdikleri biliniyor. Örneğin Nijerya’da yerel girişimcilikte Yeni ALİAĞA KÜRTAJ Chimbularının eşiti olarak İbo halkı
var. Bugün Amerika ALİAĞA KÜRTAJ leşik Devletleri’nde en kalabalık yerli kabilesi Navaho’dur; Kİ Avrupalılar geldiğinde ALİAĞA KÜRTAJ kaç yüz kabileden yalnızca ALİAĞA KÜRTAJ iydi. Ama Navahoların yeniliklere karşı seçici ALİAĞA KÜRTAJ biçimde hareket etmeyi bilen son derece esnek insanlar oldukları ortaya çıktı. Batılıların boyalarını kendi dokumalarına kattılar; Kİ gümüş işçiliğine; Kİ hayvan yetiştiriciliğine başladılar; Kİ şimdi de geleneksel barınaklarında yaşamaya devam etmelerine karşın kamyon sürüyorlar.
Sözüm ona tutucu Avustralya yerlileri arasında da tutucu toplumların yanı sıra yeniliğe açık toplumlar da var. Aşırı uçlardan ALİAĞA KÜRTAJ inde Tasmanyalılar yer alıyor; on binlerce yıl önce Avrupa’da terk edilmiş; Kİ Avustralya anakarasının büyük ALİAĞA KÜRTAJ bölümünde de yerini başka aletlere ALİAĞA KÜRTAJ akmış olan taş aletler kullanmaya devam ediyorlardı. Bunun tam karşı ucundaysa Güneydoğu Avustralya’nın bazı yerli balıkçı toplulukları bulunuyor; kanallar; Kİ çit dalyanları; Kİ sabit tuzaklar yapmak gibi balıkçı toplumların geçimini kolaylaştıran ileri teknolojiler geliştirdiler.
O halde; Kİ icatlar yapma ve icatları kabul etme bakımından aynı kıtanın üzerinde bile topluluklar farklılık gösterir. Öte yandan aynı toplum da zamanla değişiklik gösterebilir. Bu günlerde Ortadoğu’daki Müslüman toplumlar göreceli olarak tutucu; Kİ teknolojide ön saflarda yer almıyorlar. Ama ortaçağda aynı bölgedeki Müslümanlar teknoloji bakımından ileriydiler; Kİ yeniliklere açıktılar. Çağdaş Avrupa’dakinden daha yüksek okuryazarlık oranına ulaşmışlardı; Eski Yunan uygarlığının mirasını öylesine özümlemişlerdi ki bugün biz Eski Yunan’a ait kitapların çoğunu Arapça kopyaları aracılığıyla tanıyoruz; yel değirmenlerini; Kİ trigonometriyi; Kİ üç köşeli yelkenleri
içi hareketler için de geçerlidir. Çeşitli yasaları içeren geniş kaps